D66 stort formatie in chaos met eisen vooraf aan ChristenUnie
Formatie
Een nieuwe formatieronde, met de ChristenUnie, is mislukt nog voordat er echt was begonnen. „D66 is de weg kwijt”, klinkt het.
Petra de KoningThijs Niemantsverdriet
24 mei 2017
ChristenUnie-leider Segers en D66-leider Pechtold dinsdag na hun mislukte verkennende gesprek met informateur Schippers.
De kabinetsformatie is op een chaotische manier vastgelopen nu D66 en ChristenUnie niet met elkaar aan tafel gaan zitten. In een verkennend gesprek eiste Alexander Pechtold (D66) volgens betrokkenen op dinsdagmiddag meteen concessies van ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Die weigerde, waarna de twee concludeerden dat er van samenwerking geen sprake kan zijn.
Voor de beoogde coalitiepartners VVD en het CDA kwam de breuk tussen Pechtold en Segers als een onaangename verrassing. Informateur Edith Schippers (VVD) had die twee bij elkaar gezet, met een kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie als doel. VVD en CDA waren ervan uitgegaan dat de onderhandelingen snel konden beginnen. Bij hen overheerste op dinsdagavond verbazing en boosheid. „Hij is helemaal de weg kwijt”, klonk het over Pechtold. „Hij moet echt een onmogelijke wensenlijst op tafel hebben gelegd.”
Volg de laatste ontwikkelingen in ons formatieblog.
Volgens de ChristenUnie betroffen Pechtolds eisen niet alleen medisch-ethische thema’s, waarover de twee partijen zo verschillend denken. „Dit was een soort pre-onderhandeling”, zegt Segers. „Pechtold kwam met allerlei gevoelige onderwerpen. En je kunt niet verwachten dat ik bij voorbaat van alles zou moeten opgeven.”
Volgens D66 was het de bedoeling om in het gesprek met Schippers „grote knelpunten” te inventariseren. „En wij bereiden dit soort gesprekken grondig voor”, aldus een betrokkene. Pechtold vond het van belang om „alle zaken waar kabinetten over kunnen vallen” alvast op tafel te leggen – zeker omdat een coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie maar zou beschikken over één zetel meerderheid in de Tweede én Eerste Kamer.
Impasse na drie uur praten
Het gesprek duurde meer dan drie uur. Schippers deed verschillende pogingen om het ‘verkennend’ te houden – ook omdat VVD en CDA niet aanwezig waren. Maar dat mislukte.
De twee partijleiders kwamen naar buiten met de mededeling dat ze elkaar „diep in de ogen” hadden gekeken en dat onderhandelen geen zin had, zonder in te gaan op de inhoud.
De impasse in de kabinetsformatie is nu compleet. De poging om samen met de ChristenUnie een coalitie te vormen is voorbij voordat er ook maar één seconde door de vier partijen samen is gesproken.
Hoe het nu verder moet, was op woensdagochtend nog onduidelijk. Een verzoek van VVD-leider Rutte om in een gesprek van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie de „ruis” uit de formatie te halen, is door D66 van de hand gewezen. „Dat is niet zinvol”, zegt een woordvoerder.
Schippers zei dinsdagavond dat ze haar opdracht nog niet zou teruggeven aan de Tweede Kamer en eerst wilde „nadenken”. Ze zei ook: „Ik kan geen ijzer met handen breken.”
Eerder had Schippers deze combinatie de laatste optie genoemd voor een meerderheidskabinet. Vorige week liepen de onderhandelingen van de VVD, CDA en D66 met GroenLinks mis. Daarna weigerden én de PvdA én de SP om mee te doen als vierde coalitiepartner.
Dat was wel steeds de wens geweest van Pechtold, die met GroenLinks een gedroomde partner van tafel had zien verdwijnen. De afgelopen dagen lieten hij en prominente partijgenoten van hem weten dat samenwerking met de ChristenUnie „onwenselijk” was en dat onderhandelingen met die partij net zo goed konden worden „overgeslagen”.
Relaties verstoord
Segers bleef de afgelopen dagen herhalen dat hij bereid was tot „open gesprekken”, zonder blokkades vooraf, al had hij in de verkiezingscampagne laten weten dat zijn partij nooit zou meewerken aan de ‘voltooid-leven-wet’ die D66 graag wil: een regeling die mensen helpt als ze vinden dat het genoeg is geweest., geholpen worden om te sterven.
Op dinsdagochtend leek er juist weer wat beweging te komen in de formatie. Pechtold kreeg van zijn fractie toestemming om een verkennend gesprek te voeren met Segers. Wel bleef de D66-leider, net als de afgelopen week, sceptisch over zo’n formatiepoging. D66 wil niet als enige progressieve partij aan een coalitie deelnemen.
De ChristenUnie legt het vastgelopen gesprek met Segers ook op die manier uit: Pechtold wil gewoon écht niet. „Dit was gewoon niet serieus van D66”, zegt Gert-Jan Segers. Dat D66 en ChristenUnie de afgelopen jaren intensief samenwerkten als gedoogpartner van Rutte II kon Pechtolds scepsis blijkbaar niet wegnemen.
Ruim een week na het klappen van de gesprekken met GroenLinks zijn de onderlinge relaties voor het eerst deze formatie verstoord geraakt. De ChristenUnie voelt zich voor schut gezet door D66. VVD en CDA balen van het optreden van Pechtold. D66 is boos dat de ChristenUnie naar buiten is getreden over het gesprek van Segers en Pechtold. Daarmee is de formatie, ruim twee maanden na de verkiezingen, onoverzichtelijker en onvoorspelbaarder dan ooit.
Dit gebeurt er als kereltje Pechtold macht heeft.
Hij is nog erger dan Geert Wilders.
Snel nieuwe verkiezingen, dan overkomt D66 het zelfde als de PvdA,
D66 Stemmers gaan naar VVD/CDA of naar Groen Links met hun stemmen !