Ceo Maurice Oostendorp niet treurig dat kabinet besluit over exit SNS Bank voor zich uitschuift
’SNS Bank wil geen risico’s meer nemen’
door Ruben Eg en Edwin van der Schoot
SNS Bank staat pas over twee of mogelijk drie jaar op eigen benen. Strengere Europese bankregels over de weging van hypotheken zouden de sterke kapitaalspositie van SNS, ASN Bank, RegioBank en BLG Wonen flink kunnen raken. Over die regels komt pas in de loop van 2017 duidelijkheid. Daarna kan een mooi prijskaartje aan SNS Bank worden gehangen.
SNS Bank is, na de beursgangen van ABN Amro en verzekeraar ASR, en de verkoop van het voormalige SNS Reaal vastgoed (Propertize) en verzekeraar Vivat, de laatste financial die de staatshanden nog moet verlaten. Die stap duurt echter nog even. Minister Dijsselbloem (Financiën) liet gisteren weten dat een nieuw kabinet de knoop hierover maar moet doorhakken. Bestuursvoorzitter Maurice Oostendorp is er niet rouwig om.
U bent niet teleurgesteld?
„Vergeet niet dat SNS Bank nog maar negen maanden geleden is losgemaakt van bankverzekeraar SNS Reaal. Voor de toekomst moet je ook naar de interne processen kijken. Het centrale toezicht door de Europese Centrale Bank heeft een aantal behoorlijke eisen opgeleverd, zoals de manier waarop je de data waar het toezicht op wordt gebaseerd aanlevert. We kunnen hier prima aan voldoen, maar zijn nog lang niet op het punt dat dit allemaal is afgerond. Daarnaast moet je in de huidige renteomgeving kijken naar de kostenbasis die bij de bank past. Dat kost ook even tijd.”
SNS is ook nu al goed gekapitaliseerd, en dus toch allang klaar voor een verkoop?
„We zijn inderdaad goed gekapitaliseerd. Maar er zijn structurele uitdagingen. Die liggen naast de lage renteomgeving in de regelgeving. Eind dit jaar of begin volgend jaar komen er nieuwe internationale regels voor banken. Voor Nederlandse banken zal dit vooral effect hebben voor hypotheken. SNS heeft aan de activakant op de balans voor het overgrote deel hypotheken staan. Dit maakt het onzeker hoeveel kapitaal er straks nodig is en hoeveel rendement er dan gemaakt wordt. De verzelfstandiging uit de holding en de onzekerheid over de regelgeving leiden tot de conclusie dat er meer tijd nodig is. Daarnaast leven er in de Tweede Kamer ook verschillende denkbeelden over onze toekomst. Zo is er een motie aangenomen om te onderzoeken of SNS een staatsbank zou moeten zijn.”
Wat wil SNS Bank zelf?
„Wij willen ons ontwikkelen als een maatschappelijke bank, met een aandeelhoudersstructuur die daar bij past. De minister neemt het besluit. Nu dit nog niet is gebeurd, is het onverstandig om aan te geven wat wij vinden. Wat voegt dat toe?”
Zijn er meer smaken dan een beursgang of staatsbank?
„Je kunt aan tussenvormen denken waarbij aandelen onderhands bij institutionele beleggers en pensioenfondsen worden geplaatst. Of aan certificering van aandelen die wel en niet op de beurs verhandelbaar zijn. Er zijn allerlei vormen denkbaar, waar wij nu geen enkele voorkeur over uitspreken. Wij houden alle opties open.”
Jullie moeten ook meer naamsbekendheid opbouwen in de beleggerswereld?
„Sinds de ontvlechting van SNS Reaal hebben wij nog geen reputatie opgebouwd van een stabiel dividend, beheersing van kosten en een gezonde resultaatontwikkeling. Eenmaal dividend over 2015 uitkeren - €100 miljoen - is gewoon te kort.”
Kun je als vierde bank nog wel verschillen van ING, Rabobank en ABN Amro?
„Wij willen een bank zijn waarvan de Nederlandse samenleving zegt: ’die heeft het begrepen.’ SNS beperkt zich tot de simpele producten sparen, betalen, verzekeren en hypotheken en voegt hier geen enkel risico aan toe. Er is geen bonuscultuur, maar wel eenvoud, duidelijkheid en een goede prijs. De besluiten die wij nemen moeten niet alleen gebaseerd zijn op de vraag: ‘Wat verdienen wij eraan?’, maar ‘Wat heeft de klant er aan?’ en ‘Wat is het belang voor de maatschappij?’. Banken denken traditioneel vanuit de balans en vertalen dat naar producten. Wij willen dit omdraaien. Je moet dan overigens wel eerst de klant kennen, wat best moeilijk is vandaag de dag. Hij komt immers niet meer zo vaak langs. Je zult aan de hand van je datagegevens moeten zorgen dat je de klant kent.”
SNS betaalt helemaal geen bonussen meer?
„De directie heeft geen bonus meer. De variabele beloning is afgeschaft. Bij de managementlaag onder de directie na dit jaar ook. Een bonus past niet meer bij dit soort werk.”
Doen mensen in een servicegerichte functie niet beter hun best als ze hier een extra beloning voor kunnen krijgen?
„Als er klanten zijn die ons een bonus willen geven, dan is dit van harte welkom (lacht). Maar er zit een tegenstrijdig belang in het extra belonen van medewerkers voor het behalen van financiële doelstellingen, die niet aanwijsbaar in het belang van de klant zijn. Zo staan wij medewerkers ook niet toe om in obligaties van de bank te beleggen. Wij kiezen er voor dat wij die spanning en tegenstrijdige belangen niet willen.”
U wilt geen risicovolle activiteiten, maar heeft een bank met alleen spaargeld en hypotheken niet juist een risicovol businessmodel?
„Een veilige bank moet bovengemiddeld gekapitaliseerd zijn. En dat is nu al het geval bij SNS. Ten tweede hebben wij een heel laag risicoprofiel. Wij gaan ook niet proberen onze resultaten te verbeteren via extra risico. Wij willen geen volatiliteit, maar stabiel, voorspelbaar en daarmee aantrekkelijk zijn. Ik denk dat er een ontwikkeling is in de maatschappij waarbij beleggers geïnteresseerd zijn in bedrijven die niet die bewegelijkheid hebben van resultaten of ontwikkelingen zoals een Brexit.”
‘Eenvoudig, voorspelbaar en stabiel’. Zo omschrijft uw collega Gerrit Zalm van ABN Amro zijn bank ook.
„Wij beperken ons tot de particulieren en hebben geen aandeel in de zakelijke markt, die veel afhankelijker is van de ontwikkeling van de economie. Iedere Nederlander heeft behoefte aan betalen, beetje sparen, misschien een hypotheek. Slechts een beperkt deel heeft behoefte aan meer. Daarvan zeggen wij: dat bieden wij niet omdat daar meer risico in zit.”
Wat als de concurrentie op de hypotheekmarkt of spaarmarkt intensiveert?
„SNS Bank heeft een historie waarmee met dat gezonde businessmodel een gezonde winst is behaald (SNS werd in 1817 opgericht als nutsspaarbank, red.). Resultaten uit het verleden vormen geen garantie voor de toekomst. Daarom willen wij onze identiteit versterken, eenvoudiger en efficiënter gaan werken en met slim toepassen van financiële technologie meeontwikkelen in wat zich in de sector voordoet. En wij hebben er absoluut het volste vertrouwen in dat wij dan ook een groei van ons marktaandeel zullen zien.”
En diversificatie past daar niet bij?
„Zeker niet.”
Ook niet in vastgoed?
„Wij gaan zeker geen vastgoed meer doen. Wij gaan ook geen private banking doen, niet naar de financiële markten, niet naar de zakelijke markt. Iedere klant is ons even lief, ook vermogende mensen. Maar wij gaan daar geen aparte producten voor aanbieden.”
Hoe heeft het slechte imago van SNS Reaal uit de jaren voor de nationalisatie in 2013 de bank parten gespeeld?