‘Executiefeesten’ in gevangenis Syrië
Rapport Amnesty International
In de Saydnaya-gevangenis bij Damascus worden gevangenen zonder enige vorm van proces ter dood gebracht, meldt Amnesty.
Floris van Straaten
6 februari 2017 om 23:00
Na zware martelingen krijgen gedetineerden van de militaire Saydnaya-gevangenis bij de Syrische hoofdstad Damascus van het personeel te horen dat ze worden overgebracht naar een civiele gevangenis. Dat geeft ze even hoop, want de behandeling is daar over het algemeen minder slecht. In plaats daarvan worden ze echter geblinddoekt naar een ander gebouw op het complex geleid, waar ze – vaak na nieuwe martelingen – worden binnengeleid in de ‘executiekamer’.
Daar pas worden ze zich ervan bewust dat hun laatste uur heeft geslagen. Ze krijgen het bevel hun laatste wens uit te spreken en moeten een vingerafdruk geven, voor hun eigen overlijdenscertificaat. Ook dan nog weten ze niet wanneer en op welke manier ze aan hun eind zullen komen. Krijgen ze de kogel? Worden ze opgehangen? Dat blijkt kort daarop, wanneer ze een platformpje moeten betreden en een strop om hun nek gehangen krijgen. Meteen daarop valt een luik onder hen open en hangen ze.
Amnesty roept de Raad voor de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties op de massale schendingen in de Saydnaya-gevangenis bij Damascus met spoed te onderzoeken. Ook vraagt het de International Syria Support Group, waartoe onder meer de VS en Rusland behoren, de zaak met de Syrische regering op te nemen. Amnesty zelf kent slechts de identiteit van enkele honderden omgekomen gedetineerden. Ze roept de Syrische regering op de familie van de duizenden andere gestorven gevangenen eindelijk in te lichten over de dood van hun dierbaren.
‘Executiefeest’
Sommige van de slachtoffers zijn – mede door uithongering en ziekte – zo mager en licht dat hun gewicht onvoldoende is om hun nek te breken. Na enkele minuten leven ze nog. Het personeel, dat de periodieke executies cynisch omschrijft als ‘het feest’, trekt hen in zulke gevallen nog eens stevig naar beneden tot hun nek knakt. Hun familie krijgt doorgaans niets te horen over de dood van hun dierbaren. „Saydnaya is het einde van het leven, het einde van de menselijkheid”, zo citeert mensenrechtenorganisatie Amnesty International een ex-bewaker uit de gevangenis.
In het dinsdag vrijgegeven rapport Menselijk Slachthuis, massale ophangingen en uitroeiing in de Saydnaya- gevangenis, Syrië beschrijft Amnesty de terechtstellingen in de Syadnaya-gevangenis in detail. Na uitvoerig onderzoek schat ze dat er tussen 2011 en eind 2015 in totaal vijf- tot dertienduizend tegenstanders van het regime van president Assad buitengerechtelijk zijn geëxecuteerd. Gemiddeld werden er in Saydnaya twee keer per week twintig tot vijftig mensen terechtgesteld. Hoewel Amnesty International geen bewijzen heeft dat de executies na december 2015 zijn doorgegaan, is dat volgens de mensenrechtenorganisatie zeer waarschijnlijk.
Amnesty baseert zijn conclusies op interviews met 31 ex-gedetineerden, vier ex-medewerkers, rechters, artsen die in een ziekenhuis werkten waar de lijken naar toe werden gebracht en externe deskundigen. De interviews hadden niet in Syrië plaats omdat Amnesty daar geen toegang heeft, maar vooral in Zuidoost-Turkije. Hoewel gevangenen zelden worden vrijgelaten, komen sommigen vrij door steekpenningen die hun familie betaalt aan de autoriteiten.