Zoektocht naar vrijwilligers ligt gemeenten zwaar op de maag
Verkiezingen in november worden een ’monsterklus’, organisatoren hekelen klacht Rutte
Leon Brandsema
Aangepast: Vandaag, 07:04 Vandaag, 06:00 in Binnenland
Den Haag - De organisatie van de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november wordt volgens betrokkenen een monsterklus. Vooral de zoektocht naar vrijwilligers ligt gemeenten zwaar op de maag. De klacht van demissionair premier Mark Rutte dat vier maanden wel een erg lange voorbereidingstijd is, valt bij de organisatoren slecht.
In vier maanden tijd verkiezingen organiseren is volgens de betrokkenen geen sinecure.
„De voorbereidingstijd is moordend kort”, zegt Henk van Dijkhuizen van belangenvereniging NVVB. Premier Rutte deed onlangs juist zijn beklag over de aanlooptijd die nodig is en noemde Nederland een ’traag land’. „Ik kwam Sunak (de Britse premier, red.) tegen bij de NAVO-top, nou die kwam echt niet meer bij. Die heeft op de grond gelegen van het lachen toen ik zei dat ze pas in november waren”, zei de minister-president na de kabinetsval over de verkiezingsdatum.
„Daar kijk ik duidelijk anders naar”, zegt Van Dijkhuizen. „Ik snap dat onze premier soms wat ongeduldig is, maar dit hebben we echt nodig. Normaal hebben we een half jaar nodig om verkiezingen voor te bereiden, nu hebben we krap vier maanden. En we starten ook midden in de vakantietijd, dat zit ons wel een beetje in de weg.”
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten verwacht ook een flinke kluif, maar zegt niet anders te kunnen dan aan de slag te gaan: „De datum is een gegeven en wij hebben aangegeven dat dit ondanks de korte voorbereidingstijd mogelijk moet zijn, maar we moeten dan wel alle zeilen bijzetten: strakke planning en goede afspraken met bijvoorbeeld drukkers.”
Taken
Van Dijkhuizen somt op wat er allemaal moet gebeuren richting 22 november: ondersteuningsverklaringen van partijen die mee willen doen controleren, kandidatenlijsten en stembiljetten drukken, locaties voor stembureaus zoeken, een lijst van stemgerechtigden maken, stempassen opsturen en het werven van vrijwilligers.
Vooral dat laatste dreigt dit jaar een heikel punt te worden. Want bij veel vrijwilligers zal de slechte ervaring van maart nog vers in het geheugen zitten. Het tellen van de stemmen werd door extra regels en een hoge opkomst een drama. Er gingen onder ambtenaren verhalen rond over huilende vrijwilligers die tot diep in de nacht bezig waren geweest met tellen. De organisatie heeft ’fors onder druk gestaan’, concludeerde de Kiesraad in een evaluatie.
Vrijwilligers
Gaat het wel lukken om de volgens VNG noodzakelijke 40.000 à 50.000 vrijwilligers te vinden? „Dat is een hele klus”, laat VNG weten. „Veel vrijwilligers hebben na de intensieve Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen van maart laten weten geen lid van een stembureau of teller meer te willen zijn. Het zal dan ook veel moeite gaan kosten de stembureaus te bemensen.” Toch verwachten de betrokken partijen dat het wel moet lukken. Niet iedere gemeente lijkt daar overigens zeker van. Nijmegen bereidt zich bijvoorbeeld al voor op een tekort en laat weten in dat geval stembureaus te schrappen.