Deze week belandden geheime stukken van NAVO en VS op sociale media
Defensie-expert over gelekte steunplannen Oekraïne: ’Bedoeld om chaos te scheppen’
Door MAROUSCHA VAN DE GROEP
Updated 16 min geleden
37 min geleden
in BUITENLAND
Geheime plannen van de Verenigde Staten en de NAVO over militaire steun aan Oekraïne zijn deze week via sociale media gelekt. Hoe belangrijk zijn deze documenten en wat kan Rusland ermee?
„Als het écht heel belangrijk was, dan hadden de Russen dit nooit verspreid”, is strategisch analist Frederik Mertens van The Hague Center for Strategic Studies (HCSS) overtuigd. „Dan zouden ze niet hebben gewild dat iemand zou weten dat ze deze documenten in handen hebben. Het is puur bedoeld om chaos en verwarring te zaaien.”
In de documenten staat onder meer hoeveel verliezen beide landen hebben geleden, maar ook hoe Oekraïense brigades met Westerse steun klaargestoomd worden voor een mogelijk voorjaarsoffensief. Amerikaanse regeringsbronnen bevestigen de lek aan The New York Times. Het Amerikaanse ministerie van Defensie onderzoekt hoe de documenten op Twitter en Telegram zijn beland.
’Ongeloofwaardig’
Volgens Mertens, die de documenten bestudeerd heeft, lijkt het te gaan om ’hand-outs’, die bij een eventuele presentatie over het verloop van de voorbereidingen voor het komende offensief horen. „Het is een beetje vreemd, want de papieren zijn opgevouwen en lijken letterlijk gepresenteerd alsof ze uit een briefing zijn meegenomen. Hoewel het dus professioneel lijkt te zijn, kan het ook dat dit een goed gemaakt vals document is dat bewust gepresenteerd wordt alsof het door iemand is opgepikt en gelekt.”
Oekraïense militairen krijgen in Spanje een training op de Duitse Leopard 2 tanks.
Mertens is er namelijk van overtuigd dat de informatie in de documenten niet klopt, net als bronnen van The New York Times die menen dat de documenten op sommige plaatsten zijn aangepast. Vooral de oorlogsdoden noemt hij ’heel ongeloofwaardig’. Zo staat er in een duidelijk aangepast document dat er slechts 16.000 tot 17.500 Russische soldaten zijn gesneuveld, waar Oekraïne er tot wel 71.000 heeft verloren.
’Het klopt niet’
„We weten niet precies hoeveel Russen en Oekraïners gestorven zijn, maar in de documenten staat een wel heel andere verhouding dan wat we eerder gehoord hebben.” Ook staat op een van de pagina’s dat de Russen maar 7 jachtvliegtuigen, 8 helikopters en 900 grondvoertuigen hebben verloren. „Er zijn een hele hoop open source bronnen waar al eindeloos veel meer kapotte Russische vliegtuigen op te zien zijn. Daarvan kan ik dus met zekerheid stellen: het klopt niet.”
Defensie-expert Frederik Mertens
„Als er op dit punt is gemorreld, dan waarschijnlijk ook aan andere zaken”, denkt de strategisch analist. Zo wordt op een ander papier gesproken van 12 gevechtsbrigades en hoe zij klaargestoomd worden voor een mogelijke inzet in april/mei van dit jaar. „Daarbij wordt een beeld geschetst alsof de NAVO het hele Oekraïense leger aan het uitrusten is. Ik weet natuurlijk niet zeker waar wel of niet mee gerommeld is, maar hoe langer ik ernaar kijk, hoe meer geks ik erin vind. Open source analisten zullen dit ongetwijfeld nog diep uitpluizen.”
Echt of nep
Of de documenten nou echt of nep zijn, volgens Mertens staat er niet al te gevoelige informatie in. „De Verenigde Staten zullen zeker balen als dit inderdaad gelekt is. Maar de Russen zijn niet dom; zij houden echt wel in de gaten wat er gebeurt. Het zal dus hoogstens wat zaken scherpstellen voor de Russische geheime dienst en ze misschien een beter beeld geven op wat toekomstige Oekraïense capaciteiten kunnen zijn. Maar als dit voor hen een enorme doorbraak is, dan zijn het wel ongelooflijke amateurs. Deze documenten brengen Oekraïne niet in grote problemen.”
’Knappe agente’
Als er niets belangrijks in staat, waarom dan toch de documenten verspreiden? „De Russen voeren propaganda-oorlog en dat doen ze niet alleen in het Westen. Er zijn landen waarin dit minder kritisch aangenomen wordt. Daar zullen ze wel zeggen: kijk, betrouwbare NAVO-info, zie hoe slecht het gaat met Oekraïne en hoe de NAVO hen aan het bewapenen is.”
Mertens vervolgt: „Het ziet er op het eerste ogenblik ook waanzinnig professioneel uit. Alsof één of andere NAVO-officier zich door een knappe agente van de Russische geheime dienst heeft laten verleiden en uit zijn aktetas die papieren tevoorschijn heeft getoverd. Chaos en verwarring is onderdeel van hun strategie. Soms doen ze dat heel goed, hier ligt het er wat mij betreft te dik bovenop.”
Internet
De Amerikaanse regering tracht de gelekte documenten verwijderd te krijgen, maar is daar tot dusver niet in geslaagd. Twitterbaas Elon Musk reageert cynisch op deze wens: „Ja, je kunt dingen volledig van internet verwijderen - dat werkt perfect en vestigt helemaal geen aandacht op wat je probeerde te verbergen.”