Deze keer draait de belastingbetaler niet op voor de crisis
Operatie geslaagd, patiënt genezen. Dat is de conclusie van ruim een jaar economisch steunbeleid om de gevolgen van de coronapandemie op te vangen.
Peet Vogels 14-06-21, 12:00
De Nederlandse economie is de coronaklap alweer bijna te boven. Voor dit en volgend jaar wordt weer stevige groei verwacht. ,,Het beleid om de crisis te bestrijden is absoluut effectief geweest’’, zegt Olaf Sleijpen, directeur monetaire zaken en financiële stabiliteit bij De Nederlandsche Bank (DNB).
De 80 miljard steun die de overheid heeft uitgegeven, is dus niet voor niets geweest. Waarschijnlijk wordt dit jaar al de hele coronakrimp van de economie goedgemaakt.
Het goede nieuws is dat de belastingbetaler dit keer niet hoeft op te draaien voor de steun. Ondanks de pandemiemiljarden staan de overheidsfinanciën er nog goed voor. ,,Er is geen noodzaak om te bezuinigen’’, zegt Sleijpen.
Werkloosheid
Alle seinen staan op groen, vooral dankzij de succesvolle vaccinatiecampagne. ,,Daardoor kunnen de contactbeperkende maatregelen sneller van tafel. ,,We zien dat de economie sneller groeit dan we eerder dachten’’, zegt Sleijpen. ,,Dat zorgt voor meevallers, zowel voor de overheidsfinanciën als op de arbeidsmarkt.’’
Het aantal banen stijgt weer, maar toch verwacht DNB dat ook de werkloosheid gaat stijgen. ,,Dat komt omdat meer mensen zich als werkzoekende zullen melden als de kans op een baan toeneemt’’, aldus Sleijpen. En het aanbod aan arbeidskrachten zal groter zijn dan het aantal nieuwe banen, dus stijgt de werkloosheid volgend jaar. In 2023 zal die weer dalen.
Het beleid om de crisis te bestrijden is absoluut effectief geweest
Olaf Sleijpen, De Nederlandsche Bank
Lonen
De lonen zullen maar gematigd stijgen, denkt DNB. Maar daar is niet iedereen het mee eens. Werkgeversvereniging AWVN wijst er in het jongste cao-bericht op dat de lonen de laatste maanden juist sneller stijgen. In mei was de loonstijging bij nieuwe cao’s gemiddeld 2,2 procent.
ABN Amro-econoom Piet Rietman wijst ook op de stijging van de startsalarissen in de horeca. Die sector kan moeilijk aan personeel komen en betaalt al hogere lonen om mensen te krijgen. Dat effect zou de komende maanden in meer sectoren zichtbaar kunnen worden. Ook sectoren als catering, de IT, de bouw en de transportsector kampen al met personeelsgebrek. De lonen zouden weleens harder kunnen stijgen dan algemeen wordt gedacht.
Faillissementen
Een andere ongewisse factor is het aantal faillissementen. Tot nu toe daalt het aantal faillissementen, dankzij de steunmaatregelen. DNB verwacht dat meer bedrijven failliet gaan als de overheid stopt met stimulering. En dat kan al dit najaar, vindt de centrale bank. De economie kan wel op eigen kracht herstellen.
ING kwam vorige week met een onderzoek dat liet zien dat de stijging van het aantal faillissementen waarschijnlijk heel beperkt blijft. Dat betekent dat minder mensen hun baan verliezen en de werkgelegenheid goed blijft. ,,Het risico op een golf aan faillissementen neemt af’’, zei Marieke Blom, hoofdeconoom Nederland bij ING.
Nu het ergste leed geleden is - al houdt DNB nog een slag om de arm omdat je het nooit weet met het virus - kan de overheid zich weer gaan bezighouden met nieuw beleid. Daarbij moet in de eerste plaats gekeken worden naar het klimaatprobleem, vindt DNB. ,,Daarna moet de huizenmarkt worden aangepakt. Die is nu volledig vastgelopen. En de arbeidsmarkt moet worden hervormd’’, aldus Sleijpen.