Van der Laan.
Blijkbaar kan de reputatie van deze burgemeester, najaar 2017 op 62-jarige leeftijd aan longkanker overleden, niet stuk in zijn ‘lieve’ hoofdstad.
Dat is opvallend. Het staat nu immers wel definitief vast dat Van der Laan in elk geval in zijn laatste jaren lak had aan democratische procedures, zonder scrupules de rest van het college én de gemeenteraad passeerde met een geheim prestigeproject, en er evenmin voor terugdeinsde om mensen kapot te maken toen dat dreigde uit te komen.
Richard Korver, de advocaat van één van die mensen, een antiradicaliseringsambtenaar van Marokkaanse komaf, beschuldigde Van der Laan vorige week postuum zelfs van ‘institutioneel racisme’. Ook zou Van der Laan de scheiding der machten met voeten hebben getreden.
Geheime ‘grijze campagne’ werd in 2017 door EW onthuld
Waar gaat het allemaal over? In essentie over Van der Laans ‘grijze campagne’, gericht op radicaliserende moslimjongeren in Amsterdam. Het bestaan van dit geheime prestigeproject werd najaar 2017, enkele weken na Van der Laans overlijden op 5 oktober, onthuld door Nikki Sterkenburg van Elsevier Weekblad. ‘Het geheime team van de burgemeester’ heette dat artikel in print. En online: ‘Het Van der Laan-project waar niemand van mocht weten’.
Nikki Sterkenburg
@SterkNikki
·
25 jun. 2020
Als antwoord op @SterkNikki
Hier zijn twee mensen met een Marokkaanse achtergrond door de gemeente Amsterdam kapotgemaakt, die zich keihard hebben ingezet tegen radicalisering (zelfs met kritiek vanuit de eigen gemeenschap).
Nikki Sterkenburg
@SterkNikki
En dan wil de gemeente Amsterdam nu stappen nemen voor een meer divers personeelsbeleid. Maar je kan dus ook voor de bus worden gegooid. Misschien moet de gemeente zichzelf even afvragen of mensen wel voor hun willen werken.
Het artikel zette op basis van vertrouwelijke stukken en gesprekken met betrokkenen na uitvoerig onderzoek een onthutsend beeld neer van het optreden van Van der Laan. Sommigen vonden dat destijds niet zo kies: Van der Laan was net overleden. Anderen konden het maar moeilijk geloven. Maar bijna drie jaar later kan worden vastgesteld dat het verhaal volledig overeind blijft.
Rest van College wist van niks, gemeenteraad ook niet
Het geheime antiradicaliseringsproject, ‘geboren’ in 2015, was Van der Laans geesteskind, gebaseerd op de ideeën van een adviseur, de filosoof David Kenning. Het project werd bedacht, ontwikkeld en gefinancierd zonder medeweten van de rest van het college en de voltallige gemeenteraad. Van der Laan drukte het bovendien door ondanks kritiek van de ‘driehoek’. Dat is het reguliere overleg van burgemeester, officier van justitie en politiechef.
Van der Laan zette er twee ambtenaren van de afdeling Radicalisering en Polarisatie op, beiden van Marokkaanse komaf, onder wie de Marokkaans-Nederlandse moslima Saadia ait-Taleb. Ook enkele vertrouwelingen van Van der Laan waren op de hoogte. Maar stukken moesten worden vernietigd, want ‘niets mocht traceerbaar zijn in de boeken’, heeft ait-Talebs directe manager verklaard.
Doel was het ontwikkelen en maken van 25 filmpjes die radicaliserende Amsterdamse moslimjongeren een ‘tegenboodschap’ moesten geven. Dit naast een officiële, ‘witte’ campagne. Over religie zou in de filmpjes – die geen ‘afzender’ zouden krijgen – niet worden gerept. In het proces van radicalisering bij adolescenten is religie slechts bijzaak, was de filosofie.
Eind 2016 draait Van der Laan opeens als een blad om
Vermoedelijk omdat het geheime project dreigt uit te lekken, draait Van der Laan eind 2016 als een blad aan de boom om. Het moet opeens wél over religie gaan. Hij zoekt als een razende het conflict met de bewuste twee ambtenaren, betrekt in de ruzies vilein hun islamitische achtergrond en maakt Ait-Taleb – zijn loyaalste antiradicaliseringsambtenaar en rechterhand – tot zondebok.
Er volgen twee anonieme tips bij het gemeentelijke Bureau Integriteit en beschuldigingen – ook in de pers– van corruptie en vriendjespolitiek. Na een schorsing in juni, door Van der Laan zelf naar buiten gebracht, krijgt Ait-Taleb in augustus 2017 strafontslag. Daardoor komt ze niet in aanmerking voor een WW-uitkering; werk heeft Ait-Taleb sindsdien nooit meer gevonden.
Dat alles gaat gepaard met belastende fluistercampagnes vanuit het stadhuis die cynisch gebruik maken van Talebs achtergrond. Moslim, Marokkaan: ‘dus’ niet te vertrouwen. ‘De kliek van koningin Saadia’, kopt De Telegraaf op 5 augustus 2017. De Volkskrant, drie weken later: ‘Saadia’s “koninkrijkje”. Hoe in Amsterdam de strijd tegen radicalisering een vriendendienst werd’.
Van der Laan zelf uitte zich op het stadhuis ook denigrerend over zijn Marokkaanse ambtenaren, blijkt uit een verklaring van de manager van Ait-Taleb. Reden voor haar advocaat om te spreken van ‘institutioneel racisme’: ‘Mijn cliënte werd door de burgemeester gewantrouwd omdat zij moslim was.’ Zeker zo kwalijk is het eigen rechtertje spelen van Van der Laan. Niet alleen bracht hij de schorsing naar buiten, in een openbare raadscommissievergadering verklaarde hij Ait-Taleb al min of meer schuldig, nog voor de rechter had gesproken. Hij beriep zich daarbij nadrukkelijk op zijn staat van dienst als advocaat. ‘Als ik iemand voor strafontslag voor ga dragen, dan heb ik daar een reden voor gehad. Bekijk het maar even.’