He he, het onnut van Biomassa!
Nederland stopt voorlopig met subsidies voor biomassa
12:02
Een bedrijf dat hout verhandelt, versnippert ook hout om als biomassa te worden gebruikt in biomassacentrales. Foto: Bert Spiertz/ANP
Het kabinet stopt voorlopig met subsidies voor biomassacentrales. Het verbranden van hout voor energieopwekking als duurzaam alternatief voor steenkool en aardgas, zorgde de afgelopen kabinetsperiode voor veel ophef. Tot een nieuw kabinet duidelijk maakt of het verder wil met de brandstof, worden daarom geen nieuwe subsidies verstrekt.
Dat heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat woensdag bekendgemaakt. De beslissing is een reactie op een aangenomen motie door de Tweede Kamer, waarin het kabinet wordt gevraagd te stoppen met biomassasubsidies.
De Europese Unie ziet biomassa, het verbranden van (rest)hout, als hernieuwbare energie. Bij de verbranding komt CO2-uitstoot vrij, wat zorgt voor klimaatverandering, maar omdat een boom ook CO2 uit de lucht opneemt, telt die uitstoot niet mee, zo is de gedachte. In veel Europese lidstaten, zoals Zweden en Estland, is biomassa als alternatief voor fossiel aardgas zeer gebruikelijk om klimaatdoelen te halen.
54% hernieuwbare energie uit biomassa
Ook in Nederland wordt veel biomassa verbrand, in 2020 kwam 54% van alle hernieuwbare energie uit biomassa. Het totale aandeel hernieuwbare energie dat jaar was 11% van het totale energieverbruik. Zo blijkt uit de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Tot 2019 was er ruim €14 mrd subsidie toegezegd aan biomassacentrales, staat in een Kamerbrief van het ministerie.
De afgelopen vijf jaar was de brandstof echter onderwerp van politiek en maatschappelijk debat. Een deel van de politieke partijen, zoals D66 en ChristenUnie, vinden biomassa helemaal niet duurzaam. En daar waar nieuwe biomassacentrales gepland staan, zoals bij Diemen in Noord-Holland, is sprake van fel protest door omwonenden. Zij zien het kappen van bossen om te verbranden niet als een schoon alternatief voor de aardgascentrales die in Diemen staan.
De coalitie VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloot daarom de subsidies voor biomassacentrales 'af te bouwen' tot 2030, maar hoe snel ermee gestopt moet worden, daarover moet nog een besluit vallen. Het kabinet is begin dit jaar afgetreden en biomassa is tot controversieel onderwerp verklaard. Dat betekent dat het demissionaire kabinet er geen beslissingen over mag nemen.
Onderzoek naar stoppen met biomassa
De motie van de Tweede Kamer roept op tot het stoppen met biomassasubsidies tot er een duidelijk 'afbouwpad' is. Dat stelt 'het kabinet voor een moeilijk oplosbaar dilemma', schrijft staatssecretaris Yesilgöz-Zegerius (EZK, VVD) in de Kamerbrief. Het kabinet kan nu niet anders dan de volgende subsidieronde voor hernieuwbare energie niet openstellen voor biomassa, aldus de staatssecretaris. Al afgegeven subsidies blijven ongemoeid.
Gelijktijdig met de beslissing publiceert het ministerie een onderzoek van TNO naar stoppen met biomassasubsidies. Hieruit blijkt dat klimaatdoelen lastiger te halen zijn zonder de brandstof en dat kan leiden tot een stijging van subsidies voor hernieuwbare energie met €2,7 mrd. Biomassa is namelijk een van de goedkoopste hernieuwbare warmtebronnen.
Negatief imago
De vraag is of het kwaad al niet geschied is voor bouwers van biomassacentrales. De brandstof komt zo negatief in de publiciteit dat de markt voor biomassa is ingestort, vertelde de sector al eerder tegen het FD. In meerdere gemeenten waar de bouw van een biomassacentrale was aangekondigd, liggen de plannen nu stil of zijn ze teruggetrokken, zoals in Diemen en Meerlanden (Noord-Holland).
Ook in de laatste subsidieronde die nog wel openstond voor biomassa is te zien dat er nauwelijks nog steun wordt aangevraagd voor deze vorm van hernieuwbare energie, namelijk twee aanvragen tegenover 69 aanvragen in de twee rondes die daarvoor plaatsvonden.