Uit FD Nieuws 30 mei 2016 deel 1
Te weinig geld in kas, een beloofde omzetstijging die uitblijft en een accountant met twijfels over het voortbestaan van de onderneming. Hoe kon het zo misgaan bij biotechbedrijf Esperite? Bestuursvoorzitter Frédéric Amar van het biotechbedrijf Esperite houdt van krachtig en van soms wat ironisch taalgebruik. Zo signaleerde hij vorig jaar bij enkele concurrenten ‘zelfmoordneigingen die geen lang leven beschoren zullen zijn’. De aantijging van een Amerikaanse multinational dat Esperite zich schuldig maakt aan patentbreuk, maakte Amar wereldkundig met een persbericht onder het kopje ‘David versus Goliath’. Amar zal dit jaar nogal zijn verbale capaciteiten, en meer dan dat, nodig hebben om het beursgenoteerde Esperite naar veilig vaarwater te loodsen. Want het in Zutphen gevestigde biotechbedrijf, vooral bekend door zijn stamcellenbank Cryo-Save, verkeert in financiële problemen. In het jaarverslag van Esperite signaleert de accountant ‘substantiële onzekerheid’ over het voorbestaan van het bedrijf. Biotechbedrijf Esperite is een van de kleinste Amsterdamse beursfondsen. De onderneming zit in de problemen. De verliezen lopen op, terwijl vorig jaar de voorspelde omzetgroei uitbleef. Een korte geschiedschrijving in zeven jaartallen.
2000 Geboorte van Cryo-Save, aanvankelijk verbonden aan het Amerikaanse Nasdaq-fonds Cryo-Cell, opgericht in 1989.
2007Cryo-Save naar de AIM-beurs in Londen. Twee jaar later volgt een beursgang in Amsterdam.
2013 Frédéric Amar verwerft een belang van 27% in Cryo-Save en geeft te kennen dat hij bestuursvoorzitter wil worden.
2014 Aandeelhouders fiateren Amars benoeming tot ceo van wat Esperite gaat heten. Cryo-Save blijft de belangrijkste dochter.
Oprichting van dochterbedrijf Genoma, dat diagnostische testen ontwikkelt met merknaam als Transquillity en Reality.
2015Het aandeel Esperite stijgt in enkele weken tijd van €1,40 tot boven €3,50, een koersexplosie zonder verklaarbare reden.
Amar leent bijna € 1 mln aan Esperite om er zijn salaris mee te kunnen betalen. De accountant zet daar vraagtekens bij.
Esperite kent een roerige geschiedenis, die drie jaar geleden culmineerde in een coup d’état door Amar. De Fransman verwierf in 2013 een belang van 27% in het bedrijf, doordat hij de aandelen van twee oprichters van de stamcellenbank overnam. Kort na elkaar vertrokken twee bestuursvoorzitters, de rechter moest eraan te pas komen, maar uiteindelijk stemden de aandeelhouders in 2014 in met de benoeming van Amar tot nieuwe topman.
Amar kreeg de leiding over een kwakkelend bedrijf. De onderneming was opgericht in het jaar 2000 in de veronderstelling dat ouders steeds vaker zouden kiezen voor het invriezen van stamcellen uit navelstrengbloed, met het oog op de gezondheid van hun kinderen. De stamcellen voor eigen gebruik zouden een cruciale rol kunnen spelen in het genezingsproces als een kind op latere leeftijd een ernstige ziekte krijgt. De reguliere geneeskunde wantrouwde het hele idee vanaf het begin en doet dat nog steeds (zie kader). Niettemin kozen duizenden ouders, vooral in Zuid-Europa, voor het invriezen van navelstrengbloed.
In 2007 ging Cryo-Save naar de alternatieve beurs AIM in Londen. Ruim twee jaar volgde een Euronext-notering, waar het aandeel op de eerste handelsdag sloot op €6,80 — een niveau dat daarna nooit meer werd gehaald. Eenmaal bestuursvoorzitter bracht Amar zijn eigen stamcellenbank Salveo onder bij Cryo-Save, dat nog altijd de grootste stamcellenbank van Europa is met ruim 300.000 ingevroren stalen. Hij doopte het bedrijf om tot Esperite, naar het zeldzame fluorescerende mineraal dat in het Nederlandse esperiet heet. Amar stond voor een uitdaging. Het aantal ouders dat kiest voor het invriezen van navelstrengbloed neemt af, mede als gevolg van het dalende geboortecijfer in Europa en de economische malaise in Zuid-Europa. Bovendien zijn er die ‘concurrenten met zelfmoordneigingen’ die onder de prijs van Cryo-Save duiken. De Franse topman annex grootaandeelhouder besloot tot een reorganisatie bij Cryo-Save. Maar hij ging ook op op zoek naar andere inkomstenbronnen, vooral door de oprichting van het dochterbedrijf Genoma. Dit bedrijfsonderdeel richt zich op de ontwikkeling en verkoop van diagnostische testen, die bijvoorbeeld kunnen voorspellen of een ongeboren baby het syndroom van Down heeft of dat een vrouw een verhoogde kans heeft op borstkanker of eierstokkanker. Genoma brengt die testen op de markt onder illustere merknamen als Tranquility, Reality en Serenity.
Cryo-Save was tot medio 2012 gevestigd in een statig kantoorpand in Zutphen. Het bedrijf verhuisde later naar een bedrijventerrein aan de oostzijde van de stad.