Poetin vertrouwt weer op niet geliefde legertop
Populaire Russische generaal Soerovikin ontslagen, maar waar is hij nu?
onze redactie buitenland
Aangepast: 51 min geleden1 uur geledenin Buitenland
AMSTERDAM - Het gonst in Moskou van de geruchten over de verblijfplaats van generaal Sergej Soerovikin, de man die de verdedigingslinies liet aanleggen waar de Oekraïners maar niet doorheen weten te komen. De man die ook Jevgeni Prigozjin op televisie opriep om zijn opmars naar Moskou te staken, zijn mannen de kazerne weer in te sturen en zich neer te leggen bij het gezag van Vladimir Poetin.
Normaal zou elke andere Rus voor die prestaties ruim zijn gedecoreerd. Soerovikin niet. Van hem ging vlak na de opstand van Prigozjin het gerucht dat hij er zelf in het geheim achter zou zitten.
Dinsdag kwam via RBC (De Russische BNR) het nieuws naar buiten dat hij ontheven is van zijn post – commandant van de Russische luchtmacht – en dat hij wacht op een nieuwe benoeming. Vandaag heette het echter bij RBC dat Soerovikin ’op vakantie’ is. En even later bevestigde de staatsomroep RIA Novosti zijn ontslag.
Geheim
Een paar dagen geleden wist een Russische journalist, Aleksej Venediktov, al te melden dat Soerovikin per geheim presidentieel decreet was ontslagen en dat hij nog steeds vast zou zitten in het Russische ministerie van Defensie. Het geheime presidentiële decreet met nummer 623 zou van 18 augustus zijn. De dag ervoor werd er namelijk een decreet van Poetins hand gepubliceerd met nummer 622 en de dag erna een met nummer 624.
Die info was gebaseerd op een Telegrampost van Ksenia Sobtsjak, een voormalige tv-presentatrice wier vader vroeger zeer goed bevriend was met Poetin. Volgens haar heeft Soerovikin sinds de mars naar Moskou van Prigozjin geen contact meer gehad met zijn familie.
Afrika
Met Prigozjin zelf gaat het daarentegen uitstekend. De coupleider was te zien in een video, naar verluidt opgenomen ergens in Afrika, waar hij met zijn Wagner-huurlingen was neergestreken. De boodschap was onmisbaar: Prigozjin is vooralsnog te machtig voor Poetin om aan te pakken. Dat was al eerder gebleken tijdens een Afrika-top in Sint-Petersburg vorige maand. Ook daar gaf de huurlingenleider acte de présence en ging met Afrikaanse leiders op de foto.
Eerder al wist The Wall Street Journal te melden dat er een zuivering in de militaire top had plaatsgevonden vlak na de mars van Prigozjin op Moskou. Zo’n vijftien hoge officieren zouden destijds zijn opgepakt, van wie Soerovikin er dus een was.
Risico
Beide mannen – Prigozjin en Soerovikin – genieten hoog aanzien onder gewone soldaten. Dit in tegenstelling tot de huidige militaire top, generaal Valeri Gerasimov en minister van Defensie Sergej Sjojgoe, die niet erg geliefd zijn bij de achterban, maar volgens goed ingevoerde Kremlin-bronnen nu opnieuw het luisterend oor van Poetin hebben weten te vinden.
Daaraan zit een groot risico voor Poetin. Als het Russische leger ergens een nederlaag lijdt, komt de schuld daarvoor meteen terecht op het bordje van Poetin, die immers twee impopulaire militairen de hand boven het hoofd houdt en twee populaire commandanten het bos in stuurt.
Woede
Het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) schat in dat die mogelijkheid zich wel degelijk op korte termijn kan voordoen. Volgens het instituut heeft het Russische leger te kampen met een slecht moreel. Russische commandanten zouden tot woede van gewone soldaten hun privévoertuigen inpikken, waardoor ze zich niet meer zo snel kunnen verplaatsen met hun zware bepakkingen. Volgens een pro-Kremlin-milblogger ziet een aanzienlijk deel van de Russische soldaten zichzelf zelfs al ’in oorlog’ met hun eigen commandanten.
Oekraïense troepen maken gestaag voortgang op het strijdtoneel en hebben volgens het ISW de eerste Russische verdedigingslinies al geslecht.