FD heeft nog een verhaaltje gemaakt.
Apneuspook gaat Philips nog lang achtervolgen
Philips zit in grote, grote problemen. Kimberly Trautman onderstreept het keer op keer in het gesprek. Zelfs als het bedrijf een akkoord heeft met de Amerikaanse medische toezichthouder FDA over een hervatting van de ontwikkeling, productie en verkoop van apneu-apparaten én gedupeerde patiënten en beleggers heeft gecompenseerd, zal er nog lange tijd geen sprake zijn van 'business as usual'. Alles wat uit de medische divisies van Philips komt zal volgens Trautman kritisch worden bekeken. Door de toezichthouder. Maar wellicht ook door klanten.
Trautman weet waarover ze praat. De Amerikaanse was 24 jaar in dienst van de FDA en schreef een groot deel van de voorschriften voor medische apparatuur. Inmiddels is ze consultant en verdiepte ze zich op verzoek van financieel analisten in het apneu-dossier. Haar conclusie: de Amerikanen zijn bepaald niet tevreden over hoe Philips tot dusver opereert.
Dinsdag staat Roy Jakobs voor het eerst als eindverantwoordelijke bij Philips voor zijn aandeelhouders. Hij zal er zijn nieuwe strategie presenteren en zijn best doen de aandacht van zijn gehoor op de business te richten. Dat deed hij ook al bij de recente presentatie van de eerste kwartaalcijfers toen pas bij sheet 16 de olifant in de kamer verscheen: de slaapapneu-affaire die nu al twee jaar Philips in zijn greep heeft.
Terugroepactie van ongekende omvang
Ter opfrissing van het geheugen: Philips riep in juni 2021 miljoenen slaapapneu-apparaten terug, omdat die schadelijke stoffen zouden kunnen uitstoten. Een actie van ongekende omvang. Claimadvocaten begonnen in de VS direct een hele reeks van rechtszaken.
Tot teleurstelling van analisten en beleggers kon Jakobs bij de laatste kwartaalcijfers nog altijd geen akkoord melden met de FDA. Philips praat al maanden met de toezichthouder over een schikking (in jargon: consent decree). Daarin is vastgelegd onder welke voorwaarden het de ontwikkeling, productie en verkoop van apneu-apparaten kan hervatten.
‘De scherpe kantjes lijken afgehaald van de onderzoeksresultaten als het gaat om de vraag of de stoffen die kunnen vrijkomen, kankerverwekkend zijn’
Kimberly Trautman, consultant medisch toezicht
'Het duurt exceptioneel lang als je bedenkt dat de FDA in juni 2022 een concept heeft voorgelegd', zegt Trautman. Zij zoekt de oorzaak in onvrede bij de FDA over de handelswijze van Philips. Zo is de terugroepactie nog altijd niet afgerond. Belangrijker nog zijn de testdata van Philips over de gezondheidsrisico's van de apneu-apparaten. In haar ogen zijn die ontoereikend voor de FDA. 'Het aantal steekproeven is te klein. Bovendien lijken de scherpe kantjes afgehaald van de onderzoeksresultaten, bijvoorbeeld als het gaat om de vraag of de stoffen die kunnen vrijkomen, kankerverwekkend zijn.'
Ontevreden toezichthouder
Trautman windt er geen doekjes om. Philips heeft grote problemen. De Amerikaanse vond het al uitzonderlijk dat het bedrijf door de FDA werd gedwongen tot een wereldwijde terugroepactie. Dat de toezichthouder niet een stap verder ging door alle apneu-apparaten van het bedrijf uit de handel te laten nemen, wijt zij aan de covid-crisis. 'Philips heeft in de VS een te groot marktaandeel en er waren te weinig alternatieven voor handen. Om die reden is de FDA terughoudend geweest'.
De toezichthouder werkt volgens Trautman nu samen met concurrenten van Philips om te zorgen dat consumenten voldoende alternatieven voor handen hebben. Rivaal ResMed noteerde onlangs een omzetgroei van 29% en profiteerde volop van het feit dat Philips de handen vol heeft aan het vervangen of repareren van oude generaties apneu-apparaten.
Een akkoord met de Amerikaanse autoriteiten zal ook niet zonder een opvoedkundige financiële tik zijn. Pentax bijvoorbeeld betaalde in 2020 $43 mln vanwege onjuist handelen met zijn endoscopen. De hoogte van de boete voor Philips zal vooral afhangen van wat het Amerikaanse OM vindt aan bewijs dat het bedrijf sinds 2015 waarschuwingen over zijn apneu-apparaten heeft genegeerd.