Roep om een ban op goedkope elektrische auto uit China groeit. Maar hoe dan?
Analyse
EU-leider Ursula von der Leyen wil een einde aan de grootschalige invoer van goedkope Chinese elektrische auto’s. Maar hoe makkelijk kan dit gerealiseerd worden?
Ruurd Ubels
woensdag 13 september 2023 om 17:15
Niemand wil gekke henkie zijn. En wij in Europa al helemaal niet, moet Von der Leyen gedacht hebben toen ze onlangs in alle vroegte naar haar Brusselse kantoor reed. Ook de voorzitter van de Europese Commissie ziet steeds meer Chinese auto’s op de weg. Bijna 8 procent van nieuw verkochte elektrische auto’s in Europa is van Chinese makelij.
Volgens Von der Leyen spelen die fabrikanten echter vuil spel: door oneerlijke concurrentie worden we ‘overspoeld door goedkope Chinese elektrische auto’s’. Europese autofabrikanten klagen al langer over het feit dat Chinese e-auto’s gemiddeld zo’n 30 procent goedkoper zijn dan die van henzelf. ‘De prijzen worden kunstmatig laag gehouden via enorme staatssubsidies’, zegt Von der Leyen te weten. ‘Dat verstoort onze markt.’
De Europese Commissie gaat het hoe en waarom van die staatssteun onderzoeken, kondigde de commissievoorzitter woensdag aan. Ook omdat die steun hier banen kost. ‘Europa staat open voor concurrentie, maar niet voor een race naar de bodem.’
nooit eerder zo veel
Zo’n opkomende Chinese producent is Aiways: nog maar zes jaar geleden werd het bedrijf opgericht door twee broers en nu maken ze jaarlijks 300.000 elektrische auto’s. Maar de lijst met succesvolle Chinese autobouwers is langer. Denk aan onder meer NIO, BYD, Xpeng en Hongqi. En dan is er ook nog het van oorsprong Britse MG, nu in Chinese handen succesvol als e-autoproducent.
‘Chinese fabrikanten zien in Europa een lucratieve markt met weinig protectionistische maatregelen.’
En er komt nog meer aan. Op de Internationale Automobilausstellung (IAA), vorige week in München, stond een vijftigtal Chinese producenten: bijna twee keer zoveel als tijdens de IAA vóór de coronapandemie. Nooit eerder zag een autobeurs buiten China zo’n grote Chinese delegatie, schreef de Amerikaanse nieuwszender CNN.
‘Overcapaciteit, economische vertraging en de zeer competitieve automarkt in eigen land zorgen ervoor dat Chinese autofabrikanten naar het buitenland gaan’, verklaarde een Amerikaanse analist vorige week bij CNN de expansiedrift naar Europa. ‘Daar zien ze een lucratieve markt met een grote vraag naar elektrische auto’s en weinig protectionistische maatregelen.’
zonnepanelen
Dat laatste zit veel Europese autobouwers dwars. Zij mogen volgens de EU-regels geen staatssteun ontvangen, terwijl Chinese bedrijven wel met subsidies uit Peking worden geholpen.
Von der Leyen zei in Straatsburg dat ze niet is vergeten ‘wat er met onze zonnepanelenindustrie is gebeurd’. Die is namelijk weggeconcurreerd toen Chinese producenten veel goedkopere panelen op de Europese markt dumpten.
‘We willen geen Chinese buren die in Europa onze autofabrieken op de knieën dwingen.’
Aan dit zonnepanelenechec refereerde Carlos Tavares, directeur van Stellantis (het moederbedrijf van onder meer Peugeot en Citroën), eerder al. ‘We willen geen Chinese buren die in Europa met verlies verkopen en onze autofabrieken op de knieën dwingen’, zei hij vorig jaar op de autobeurs van Parijs.
handelsoorlog
Maar wat kan Von der Leyen doen? Stel dat het antisubsidieonderzoek van haar commissie uitwijst dat er vanuit China sprake is van ‘oneerlijke concurrentie’, dan kan Brussel als straf importheffingen op e-auto’s uit China opleggen. In de Verenigde Staten geldt al een hoog invoertarief van 27,5 procent op personenwagens uit China (tegen 2,5 procent op auto’s uit de Europese Unie).
De vraag is of datgene wat kan, ook verstandig is. Chinese auto’s weren past bij de belofte van Von der Leyen om de (groene) industrie in Europa te steunen. Maar de Europese autofabrikant Volkswagen heeft al de vrees uitgesproken dat Peking in zo’n handelsoorlog hard zal terugslaan. Bijvoorbeeld door Europese fabrikanten beperkingen in China op te leggen.
Bovendien bezit China volgens het International Energie Agentschap IEA 65 procent van alle kobalt op de wereld, 58 procent van alle lithium en 40 procent van al het koper. Deze stoffen zijn zo essentieel voor mobiele elektrische systemen, dat China in een handelsoorlog met de Europese Unie al snel een cruciaal wapen in handen heeft.