3: Hoe gaat het met de bedrijven die wel een overnamekandidaat vonden?
Het duurde even, maar begin 2020 had DSCO als eerste spac uit het rijtje een fusiepartner gevonden door een belang in technologiebedrijf CM.com te nemen. De start was veelbelovend: binnen de kortste keren stond een koers van 40 euro op de borden, terwijl de uitgifteprijs 10 euro was. CM.com profiteerde van de corona-pandemie omdat het bijvoorbeeld sms-dienstverlening aanbood rondom de corona-vaccinaties. Inmiddels handelt het bedrijf weer onder de introductiekoers.
Het technologiebedrijf beloofde bij de beursgang een omzetgroei van 30 procent per jaar (zie deze link). Bij beleggers is de teleurstelling vaak groot als dergelijke hooggespannen verwachtingen niet worden waargemaakt. In 2022 begon het groeitempo te vertragen, mede omdat de corona-gerelateerde inkomsten wegvielen. Er ontstond steeds meer twijfel of CM.com wel voldoende geld verdient om een obligatie die in 2026 afloopt, af te kunnen lossen.
Koersverloop CM.com staat symbool voor de spac-hype
Bron: Bloomberg
Afgerekend op het koersverloop, is geen enkele spac een succes geworden. Alle aandelen staan in de min, terwijl de AEX in dezelfde periode wel omhoogklom.
De rode lijn in het verhaal is dat spacs torenhoge waarderingen betaalden voor overnameprooien die niet of nauwelijks winst maakten. Hier speelden de gunstige omgevingsfactoren mee, zo was de rente op het hoogtepunt van de spac-hype extreem laag en braken indices records.
Maar sponsoren hadden ook een financieel belang bij het vinden van een overnamekandidaat. Zij zouden anders hun speciale rechten niet kunnen verzilveren. In veel gevallen ontvingen de oprichters van spacs een veelvoud van hun initiële inleg aan aandelen in het nieuwe bedrijf (zie deze link).
De grootste dalers, spelletjesbedrijf Azerion en biotechbedrijf BenevolentAI, werden op het moment van de overname gewaardeerd op respectievelijk 1,3 miljard en 1,5 miljard euro. Hiervan is inmiddels meer dan 80 procent in rook opgegaan.
Vooral bij BenevolentAI was met een waardering van 1,5 miljard euro een uitzonderlijke groeiverwachting ingeprijsd. Het bedrijf behaalde in 2021 een omzet van rond de 10 miljoen Britse pond. Maar deze omzet zou, zo was de verwachting, flink groeien omdat de AI-technologie van BenevolentAI onmisbaar zou zijn voor farmaceuten bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.
Bij de meest recente publicatie schermde het bedrijf nog altijd met samenwerkingsverbanden met grote namen als Merck en AstraZeneca. Maar tot een hogere omzet heeft dat niet geleid. De volledige jaarcijfers over 2023 moeten nog worden gepubliceerd, maar tijdens de eerste zes maanden van 2023 bedroeg de omzet van BenevolentAI 5,3 miljoen Britse pond. De operationele winst: minus 40 miljoen Britse pond.
Verder hebben aandeelhouders nog weinig plezier beleefd aan Cabka (producent van kunststof pallets), New Amsterdam Invest (vastgoedfonds), GIG (kabelmaker), QEV Technologies (elektrische autobouwer) en FL Entertainment (multimediabedrijf).
De bedrijven die als spac naar de beurs zijn gekomen blijven flink achter bij de AEX
Bron: Bloomberg. Het rendement van de bedrijven die als spac naar de beurs zijn gegaan, afgezet tegen de AEX in dezelfde periode (koersstijging plus dividend).
4: Veel personen van naam en faam verbonden zich aan spacs. Zijn er nog reputaties geknakt?
Bij spacs draaide alles om reputatie. Beleggers waren alleen bereid een blanco cheque uit te schrijven aan oprichters met een zekere naam en faam. De hoofdrolspelers van mislukte spac-avonturen zullen ongetwijfeld wat uit te leggen hebben bij sollicitaties op nieuwe (toezichthouders)functies.
Zo stond de eerste genoteerde spac in Amsterdam, DSCO, onder leiding van Niek Hoek, de oud-topman van verzekeraar Delta Lloyd en nu onder meer commissaris bij chipmachinefabrikant Besi.
ESG Core Investments, dat later weer zou worden geliquideerd, stond onder leiding van zakenman Bernard ten Doeschot. Hij had via investeringsmaatschappij Infestos onder andere een belang in laadpalen- en batterijmaker Alfen.
Pegasus dat via Pegasus Acquisition Company Europe en Pegasus Entrepreneurs twee keer een spac lanceerde, had ook een prominente investeerder achter zich. LVMH-miljardair Bernard Arnault was als vroege geldschieter één van de drijvende krachten achter deze beursgangen (zie link). Van deze twee heeft uiteindelijk maar één spac een fusiepartner gevonden. Pegasus Entrepreneurs is in 2022 gefuseerd met mediabedrijf FL Entertainment, terwijl Pegasus Acquisition Company Europe is geliquideerd.
En dan Odyssey Acquisition, dat een aantal vooraanstaande experts in de arm had genomen. Olivier Brandicourt (oud-ceo van Sanofi en Bayer Healthcare) en Michel Combes (oud-ceo van Altice) hebben de spac geholpen bij het vinden van een geschikte fusiekandidaat. Die reis zou Odyssey uiteindelijk brengen tot de overname van BenevolentAI.
Ook Azerion wist een aantal grote namen te strikken. Zo zijn Chris Figee (cfo KPN), Hélène Vletter - van Dort (onder andere voormalig commissaris NN Group) en Jan Bennink (oud-ceo Numico) betrokken geweest bij de spac-beursgang van Azerion.
De mislukte spac-avonturen zullen ongetwijfeld blijven kleven aan de betrokkenen.
5: Is het alleen in Amsterdam ellendig of is dit een wereldwijd fenomeen?
Spacs zijn niet alleen in Amsterdam uitgelopen op een sof. De statistieken in de Verenigde Staten zijn niet veel anders. In 2019 – voordat de hype echt een vlucht nam – waren er 59 beursgangen van spacs. Dat cijfer liep op tot maar liefst 613 in 2021. En vorig jaar waren er nog maar 31 bedrijven die via de spac-methode naar de beurs gingen (cijfers spac insider.com).
Er zijn verschillende spraakmakende decepties bij Amerikaanse spacs. Elektrische vrachtwagenbouwer Nikola, medische verzekeraar Clover Health en vastgoedbedrijf WeWork gingen ooit als spac naar de beurs. Op hun hoogtepunt waren ze samen ongeveer 40 miljard dollar waard. Tegenwoordig handelen deze aandelen als centenfondsen.
Bij Nikola werd topman Trevor Milton zelfs veroordeeld voor fraude vanwege het misleiden van beleggers. Zo deed Nikola het voorkomen alsof een van hun nieuwe trucks zelf reed, terwijl het voertuig eigenlijk van een heuvel af rolde.
Conclusie: de beurs is geen vrijstaat
Nog even terug naar Amsterdam. Voor een beursuitbater als Euronext zijn beursintroducties onderdeel van het verdienmodel. Als gastheer van de notering heeft Euronext baat bij zoveel mogelijk noteringen. Maar het overheersende doel moet niet zijn het koste-wat-kost stimuleren van beursgangen.
De beurs is geen vrijstaat voor opportunisten en gelukzoekers. Het moeten bedrijven zijn die beleggers echt wat te bieden hebben in termen van een sterke concurrentiepositie, een deugdelijke strategie, goede financiële resultaten, waardecreërend vermogen en een evenwichtige governance.
VEB