mvliex 1 schreef op 30 juni 2014 08:58:
(The end of) Reaganomics? Mario Draghi heeft zijn belofte gestand gedaan: de ECB verlaagde begin juni de Refi-rente van 0,25% naar 0,15%. Dat zal ze leren, die vervelende geldoppotters met hun nare spaarrekeningen. Uitgeven zullen ze, die zuurverdiende euro’s, uitgeven tot ze erbij neervallen. Ook u bent vast terstond met uw geld gaan strooien. Niet? Dus deze drastische rentestap heeft uw gedrag niet beïnvloed? Waarschijnlijk bent u daar niet uniek mee.
En toch is dit rentestapje ook weer niet helemaal irrelevant. Onder andere omdat hij gepaard ging met het verschijnsel negatieve rente. Banken moeten nu niet alleen (een klein beetje) geld meenemen als zij geld lenen bij de ECB, maar ook wanneer zij daar overtollige liquiditeiten willen plaatsen. Ze ontvangen hiervoor de zogenaamde ECB depositorente en deze staat nu op -0,10%. De ECB probeert hiermee te bereiken dat banken beschikbare liquiditeiten aanwenden voor kredietverlening, in plaats van deze (risicoloos) bij de ECB te stallen.
En, gaat het werken? Het antwoord op deze vraag kan gevonden worden in de zogenaamde weekstaat van de ECB. Deze laat zien dat in de eerste volle week na de rentestap, het bedrag aan geplaatste deposito’s ruim halveerde, van circa € 37 mld. naar € 17 mld. Tja, met € 20 mld. schop je, op Europese schaal, niet echt een deuk in een pakje boter. En buiten dat leerde (zeker niet empirisch verantwoord) onderzoek mij dat € 17 mld. aan bij de ECB geplaatste deposito’s een redelijk normaal bedrag is, wat we eerder dit jaar ook voorbij hebben zien komen. Wat resteert is het aloude verhaal dat het niet zozeer gaat om het absolute niveau waarop de rente zich bevindt, als om het signaal dat deze door de ECB nog wel een tijdje laag gehouden zal worden. Door dit signaal zakte de lange rente (> 10 jaar) dan ook nog aanzienlijk verder weg.
Door de steeds lagere korte rente en het vooruitzicht dat deze vooralsnog niet zal gaan stijgen, zien banken zich genoodzaakt de rente die zij aan hun klanten vergoeden ook steeds verder te verlagen. Het gevolg is dat, zelfs wanneer optimaal gebruik gemaakt wordt van de relatief hoge vergoedingen op spaarrekeningen, er na inflatiecorrectie nog nauwelijks een positief rendement te behalen is. Mocht u zich nog afvragen waarom de beurzen het de laatste tijd zo goed doen, dan heeft u hiermee het antwoord op uw vraag.
Door de rente zo extreem laag te houden, geeft Mario Draghi feitelijk een cadeautje aan de banken en aan iedereen die geld leent (waaronder de meeste overheden). Dat cadeau wordt echter betaald door de spaarders onder ons. Denk daarbij niet alleen aan tegoeden op spaarrekeningen, maar vooral ook aan de waardeontwikkeling van uw pensioen- of andere leven-polissen. Aangezien het er niet naar uitziet dat de ECB binnenkort haar beleid zal (kunnen) wijzigen, vrees ik dat spaarzaamheid nog lang nauwelijks beloond zal worden.
Nou doet de ECB dit natuurlijk niet om uw goede gedrag af te straffen. Het geeft echter wel aan in wat voor een spagaat het monetaire beleid sinds de crisis zit. Enerzijds is er het besef dat de schuldenniveaus in de afgelopen decennia veel te ver opgelopen zijn en dat deze dan ook drastisch teruggebracht dienen te worden. Anderzijds dienen de, met schulden beladen banken, overeind gehouden te worden en de economische groei gestimuleerd.
Hoe zijn we met z’n allen in deze situatie terecht gekomen? Voor de hand liggende oorzaken zijn de verregaande liberalisatie van de financiële markten en het steeds goedkoper worden van lenen. Dit laatste is het gevolg van het onder controle brengen van de zeer hoge inflatie in de VS vanaf het begin van de jaren ’80. Het waren de tijden van Paul Volcker en van ‘Raeganomics’.
Destijds werd niet alleen de aanzet gegeven tot een verregaande liberalisatie van de financiële markten, het was ook de tijd waarin yuppen en Wall Street Sharks het nieuwe rolmodel werden. ‘Leve ikzelf’ en als je niet rijk bent, ben je afgeschreven. Hele volksstammen begonnen zich in de schulden te steken, om de illusie van succes hoog te houden. De schuldencrisis is dan ook niet alleen op markten terug te voeren. Deze maakten de ontwikkeling mogelijk, maar dat is niet het hele verhaal. Onze eeuwige jacht op succes, vermengd met een scheut hedonisme, deden ook hun werk. En nu betalen we de rekening. Het zal dan ook nog lang duren voordat onze huishoudboekjes (en die van de overheden) weer een hoge(re) rente kunnen velen.
(Th-2-Th!)