Boetedoening banken lang genoeg geduurd? Vertrouwen is een werkwoord'
OPINIE - Daan Spaargaren - 28/01/13, 13:30
© ANP.
opinie Niet alleen banken moeten boete doen voor de crisis, liet Boele Staal eerder weten. Ook de graaizucht van burgers zelf is een oorzaak van de crisis. Staal past terughoudendheid, vindt historicus Daan Spaargaren. 'Werken aan echt vertrouwen is een lange termijninvestering die slechts mondjesmaat rendeert.'
Wat de banken zelf hebben ondernomen om tot hersteld vertrouwen te komen blijft onduidelijk
De publieke boetedoening der banken heeft lang genoeg geduurd, moet Boele Staal hebben gedacht. De voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) gaf afgelopen tijd interviews waarin hij aangaf dat de maat vol is. En o ja, u lezer, heeft zelf de crisis veroorzaakt.
Volgens Staal hebben de banken voor 98 procent de zaakjes op orde. En nu vooruit dus, zou je zeggen. Probleem is dat het vertrouwen in de bankensector zich op een historisch laag niveau bevindt. Maar ach, wat koop je in 2013 nog voor vertrouwen?
Lange adem
Heel veel dus. Vertrouwen is het meest cruciale kapitaalgoed voor een goed draaiende bankensector. Ik begrijp heel goed dat de heer Staal uit en milieu komt waar snel geld en korte termijnrendementen leidend zijn, maar vertrouwen is een zaak van de lange adem. Het is daarom ongepast dat Staal op dit moment de samenleving aanspreekt op traag herstel.
De minachtende toon waarop Staal over de klanten van de banken spreekt is bedenkelijk. Maatregelen als het aanhouden van hogere kapitaalbuffers, het beperken van bonussen en het centraal stellen van de klant komen niet van de banken zelf, maar zijn het gevolg van politieke wil en maatschappelijke onrust.
Wat de banken zelf hebben ondernomen om tot hersteld vertrouwen te komen blijft onduidelijk. Staal benoemt een door de lobbyorganisatie opgestelde excuusbrief waarover geen overeenstemming werd bereikt door de 84 NVB-leden. Uit angst voor de juridische implicaties van een dergelijk gebaar bleef het stil, en bleek geen enkele bank mans genoeg voor een mea culpa uit eigen naam.
SNS
Ook is de timing van Staals pleidooi zeer ongelukkig. Momenteel wordt hard gewerkt aan het overeind houden van systeembank SNS, dat door onverantwoorde vastgoedinvesteringen op de rand van faillissement staat. De kans is groot dat SNS bij de belastingbetaler moet aankloppen om te kunnen overleven, waarna weer miljarden naar de sector worden overgemaakt.
Niet zo vreemd dus dat de samenleving wat terughoudend is met het onvoorwaardelijk omarmen van de banken. Grote jongens ING en ABN Amro zijn nog steeds niet losgekoppeld van de staat, terwijl Rabobank onderwerp is van onderzoek naar het manipuleren van de LIBOR-rente, een van de grootste schandalen die de bankensector ooit heeft gekend.
Ongeduld
Staal past terughoudendheid. Hij noemt de graaizucht van de burgers zelf als een oorzaak van de crisis. Niet alleen de banken zochten de grens op, ook de burgers. Eens, maar banken hadden net zo goed de plicht die grens te bewaken. Zorgplicht heet dat, en zou in de missie en visie van elke bank besloten moeten liggen.
Vertrouwen is een werkwoord, meneer Staal. Werken aan echt vertrouwen is een lange termijninvestering die slechts mondjesmaat rendeert. Maar het is de belangrijkste voorwaarde voor een bank om te kunnen bestaan. Vertrouwen in een bank wordt niet gewonnen met ongeduld, maar door het consequent en integer uitvoeren van de kerntaak, dienend aan economie en maatschappij.
En vergeet dit even niet een "doodzonde":
ING-dochter Interadvies heeft het bedrijf Amodo in 2005 misleid bij de verkoop van kredietverstrekker Arenda. Dat heeft het gerechtshof in Amsterdam geoordeeld. Het concern moet nu een nog te bepalen schadevergoeding betalen, die in de miljoenen euro's loopt.