ma 07 jul 2014, 20:13
’We moeten veel vaker nee zeggen’
Bouwers onderuit na projectmissers
Joris Polman
De twee bouwgiganten Ballast Nedam en BAM staan te wankelen op hun benen na missers met miljoenenprojecten. De concerns blijken de grootste moeite te hebben om de risico’s van complexe infrastructurele projecten te doorgronden.
Topman Erik van de Noordaa is amper een week geïnstalleerd bij Ballast Nedam, maar weet zich al geconfronteerd met miljoenenverliezen op verschillende projecten, leeglopende orderportefeuilles en steigerende banken, aandeelhouders en leveranciers. Vanochtend, tijdens de presentatie van de halfjaarcijfers, moest Van der Noordaa tot overmaat van ramp bekend maken dat kredietverzekeraars als Artradius hun contracten met de bouwer hebben beëindigd. Gevolg: ook leveranciers vertrouwen de bouwreus niet meer. Ballast maakte gisteren een negatief resultaat van €45 miljoen bekend. De solvabiliteit van het bedrijf is ingestort tot 4%.
Concurrent BAM heeft nog geen halfjaarcijfers, maar kwam vanochtend wel met een winstwaarschuwing. De bouwgigant stevent op een verlies van €75 miljoen af op twee infrastructurele projecten in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De problemen draaien om de ondergrond, lichtte topman Nico de Vries toe. „Dan moet je denken aan rotsen die harder blijken te zijn dan we hadden gedacht.” Een bijzonder kostbare vergissing aangezien BAM nu onverwacht veel zwaarder materieel moet inhuren om de klussen alsnog te klaren.
Complexe projecten
Wat opvalt is dat beide bouwers zich toeleggen op complexe publiek-private projecten met vaak langjarige contractvormen. Maar het zijn juist deze projecten die Ballast en BAM in de problemen hebben gebracht. BAM verslikte zich dus in het buitenland, Ballast Nedam heeft zich vertild aan de verbreding van A15 in het Botlekgebied en de A2-tunnel onder Maastricht. Het consortium A-lanes stevent af op een recordverlies van €217 miljoen op de A15, 40% daarvan komt voor rekening van Ballast Nedam. De twee grootste knelpunten zijn de aanleg van het verkeersknooppunt Vaanplein en ten behoeven van de scheepvaart beweegbare Botlekbrug. Van der Noordaa: „We hebben het hier over een zeer complex gebied waar wegen, water en spoor samenkomen. We hebben te maken met meer dan tweehonderd belanghebbende partijen en hebben meer dan duizend vergunningaanvragen moeten doen.”
Broodnodig
Het consortium met daarin Ballast Nedam is inmiddels verwikkeld in een arbitragezaak met opdrachtgever Rijkswaterstaat. Ballast Nedam rekent erop dat in ieder geval een deel van €217 miljoen aan verlieskosten door middel van claims terugvloeit naar het consortium. Geld dat broodnodig is om na een kostbare herfinancieringfsoperatie van €110 miljoen de solvabiliteit van het bedrijf te versterken. De voorgenomen verkoop van een viertal onderdelen levert daartoe te weinig op, aldus Van der Noordaa.
Alle hens aan dek
Ook bij BAM worden op last van topman De Vries alle zeilen bijgezet. Het management heeft te horen gekregen dat het vakantieplannen beter op de lange baan kan schuiven. Iedereen moet de komende weken zijn steentje bijdragen aan een kostenreductieprogramma van ten minste €100 miljoen. Ook wil De Vries een halt toe roepen aan het ongebreideld voorfinancieren van bouwprojecten en hij wil bedrijfsonderdelen verkopen.
Bovenal zit de angst er goed in bij de bouwers. De strategie blijft gericht op grote projecten met langjarige contracten, maar BAM en Ballast Nedam zullen in de toekomst vaker ’nee’ zeggen tegen een tender. De Vries: „Wij zijn al dolblij als we een marge van 3% halen, terwijl 10 of zelfs 20% de norm zou moeten zijn. De marges zijn zo laag dat we missers niet kunnen opvangen.” Van der Noordaa sluit zich daarbij aan. „We moeten voorzichtiger worden en beter de verantwoordelijkheden van betrokkenen in kaart brengen.”