Ctac is bezig aan herstel na een stevige dip in de ICT-sector vorig jaar, maar voorzichtig. De ambities van Ctac zijn er niet minder om, blijkt uit een gesprek met topman Henny Hilgerdenaar en financieel directeur Jan-Willem Wienbelt. De mijlpaal van €100 mln jaaromzet nadert snel.
Het herstel bij Ctac neemt vastere vormen aan. De halfjaarcijfers toonden weer winst nadat 2009 met verlies was afgesloten bij een jaaromzet van €68,4 mln. Wel blijft de omzet in het eerste halfjaar van 2010 nog achter bij die van de eerste helft van vorig jaar. Beleggers Belangen sprak met bestuursvoorzitter Henny Hilgerdenaar en financieel directeur Jan-Willem Wienbelt over de effecten van de crisis en het groeipad voor de toekomst.
Ctac onderscheidt zich van de andere ICT-smallcaps aan de Nederlandse beurs doordat er veel meer nadruk ligt op productontwikkeling en hosting en beheer dan bij consultancy-collega's, stelt Hilgerdenaar: 'De crisis heeft vooral toegeslagen bij consultancy. Daar hebben we een duidelijke teruggang in de vraag gezien en druk op de tarieven.'
Ontwikkeling in eigen huis leidt ertoe dat Ctac veel mensen in dienst heeft die niet rechtstreeks te relateren zijn aan declarabele uren bij een klant. In tijden dat het minder gaat, voelt Ctac dat. Wienbelt: 'Detacheerders die personeel op de bank krijgen door vraaguitval, ontslaan die vaak om de kosten in lijn te brengen met de omzet. Bij ons ligt dat anders. De gemiddelde bezettingsgraad daalt doordat er minder projecten zijn. Die mensen zijn gedeeltelijk nog wel aan het werk. Wij willen onze kennis en kunde graag behouden, ook in tijden dat het minder gaat. Daardoor is bij ons het rendement in de crisis relatief sterker teruggevallen dan bij anderen. Dat is een bewuste keus met het oog op de lange termijn.'
Ctac bouwt specifieke oplossingen, de meeste op basis van SAP-software. 'Dat is 90% van onze business. We werken ook met andere partners', aldus Hilgerdenaar. Een belangrijk nieuw eigen product is XV, voor de retail, met SAP-bouwstenen als basis. Na Nederland rolt Ctac XV nu uit in Frankrijk. Verder is het bedrijf groot op de markt voor 'utilities' en 'food & beverages'.
De nieuwste oplossing, Warehouse Optimization Services, is bedoeld voor magazijnen. Er is tot 75% ruimte te besparen door de goederenstromen te optimaliseren via software, claimt Ctac. Eerder heeft Ctac een veilingoplossing ontwikkeld voor The Greenery. Die zorgt ervoor dat groente en fruit gedurende het veilingproces in het softwaresysteem geruisloos van bestemming kan veranderen zonder dat daar een heel nieuw proces van gegevensinvoer voor nodig is. Tot dusver was het onmogelijk om alle parameters die bij zo'n wijziging horen, naadloos uit te voeren, zegt Wienbelt niet zonder trots. 'Die oplossing kunnen we ook vermarkten bij veilingbedrijven in het buitenland.'
Er zijn nieuwe markten waar het bedrijf groeikansen ziet en graag voet aan de grond wil zetten: 'banking & insurance' en 'healthcare'.
Als de groeiplannen verwezenlijkt worden en de economie aantrekt, komt de grens van €100 mln jaaromzet in beeld. Voor 2010 is die nog niet te verwachten. 'Voor 2011 ook nog niet', stelt Wienbelt, 'Nu is dat cijfer nog buiten bereik, maar het is geen verkeerde stip op de muur voor 2012-2013.'
De weg naar die €100 mln jaaromzet gaat deels via overnames. Ctac volgt een heel specifieke weg van overnames. Dat is niet zoals bij de meesten, overnemen en volledig integreren. Ctac brengt specialisten bij elkaar in een Powerhouse, zoals Hilgerdenaar het noemt. Ctac doet dat door deelbelangen te nemen in kleine, gespecialiseerde softwarebedrijven. Bij voorkeur houdt het management van de overnamekandidaat een deel van de aandelen. Ctac neemt die dan bij bewezen succes op een later moment over. De overnamesom is dus gekoppeld aan de prestaties. Als het goed gaat, profiteren de oude eigenaren mee wanneer Ctac de resterende aandelen overneemt.
Als het slecht gaat, hoeft Ctac ook niet veel te betalen. Dat neemt een deel van het risico weg voor Ctac. Dat risico blijft bij de oude eigenaren. Het is een stimulans voor hen en het vergroot hun betrokkenheid, aldus Hilgerdenaar. 'Het is een bewerkelijk model, maar het betaalt zich wel uit', aldus Hilgerdenaar. 'We laten de ondernemers ondernemen en ideeën ontwikkelen onder onze hoede. Ze mogen de identiteit van hun eigen club behouden. We integreren juist niet te snel, want dat schaadt de ondernemingszin en de motivatie.' Intussen heeft Ctac al tien dergelijke deals gedaan.
Ctac blijft kijken naar overnamekansen volgens het boven geschetste model, om de positie in bestaande markten te versterken en om nieuwe markten te betreden. Daarbij wordt kritisch gekeken, stelt Hilgerdenaar: 'De basis is dat de termijn waarop we het terugverdienen, te overzien moet zijn. Dat komt omdat we aanvankelijk maar een deel overnemen. Alleen bij een overzienbare termijn is de earn-out voor het vervolgdeel op een goede manier vast te stellen. Als dat niet lukt, doen we het niet. We nemen alleen bedrijven over die we goed kennen en waar we al mee samenwerken.'
Ctac richt zich met zijn dienstverlening op de grotere nationale spelers en het midden- en kleinbedrijf. Geen multinationals. 'Dat begrip MKB is een beetje misleidend, want zo klein is het niet. We praten dan over bedrijven tussen €50 en 500 mln omzet per jaar', aldus Wienbelt. Ctac heeft dus geen strategie van internationalisatie, benadrukt Wienbelt: 'We kijken in welke markten onze producten passen. Als dat in het buitenland is, is dat prima, maar dat is geen doel op zich. Met XV zijn we naar Frankrijk gegaan omdat SAP daar mogelijkheden zag voor het product. Maar dat is vooral marktgedreven en niet geografisch gedreven. En zo willen we het met alle producten doen: inzetten op alle markten waar het relevant is.'
Groei komt ook door toename van de natuurlijke vraag. 'Er zijn nog heel veel bedrijven die zelf hun ict verzorgen', constateert Hilgerdenaar. 'Dat kunnen ze in veel gevallen beter uitbesteden. Wij ontzorgen ze op dat punt.'
De ict-sector is volgens Hilgerdenaar onmiskenbaar verwikkeld in een proces van consolidatie. 'Het landschap verandert. Als je alleen consultancy hebt of te klein bent, red je het niet. Het is ofwel diversifiëren, ofwel zo groot worden in je discipline dat het schaalvoordeel gaat werken. Daar zit overigens wel een grens aan. Je moet een van de twee kiezen. Want diversificatie en schaal gaan niet onbeperkt samen. Als je multinationaal opereert, moet je juist niet te divers zijn, want dan is het niet meer te managen.'
Bestuursvoorzitter Hilgerdenaar is teruggekeerd in die functie aan het begin van 2010. Toenmalig topman Bart Hogendoorn trad in januari terug wegens verschil van inzicht over het beleid. Hilgerdenaar nam vanaf januari waar als interim-topman, maar werd in mei definitief in die functie benoemd. Die was niet nieuw voor hem, want van 2001 tot 2005 was hij ook al CEO van Ctac. Hilgerdenaar is al sinds 1994 betrokken bij Ctac.
Niet dat met zijn terugkomst het roer weer helemaal om gaat, benadrukt hij: 'De strategie blijft hetzelfde. Daar was niets mis mee. Alleen met de uitvoering ervan en de aansturing van het bedrijf, en daarom is er een wisseling van de wacht geweest.' Wienbelt, die ook onder Hogendoorn al financieel directeur was, stelt dat de wissel geen effect heeft gehad op de operatie: 'De ondernemers in het bedrijf die er destijds waren, zijn er nog. Er zijn er door de overnames sindsdien zelfs no