AMSTERDAM Op de Noordzee voltrekt zich een miljardendans tussen energiebedrijven. Nederland beëindigt donderdag de grootste aanbesteding in de geschiedenis voor de aanleg van twee windturbineparken op de Noordzee. Dit keer zonder subsidie. Ze mogen tot 33,6 miljard euro bieden.
Theo Besteman
Details van de aanbestedingen vormen volgens insiders een lakmoesproef: welke bedrijven trappen vanwege de opgelopen kosten op de rem, en stokt daarmee de energietransitie? De behoefte aan schone stroom van windparken is enorm. Twee jaar geleden verhoogde het kabinet zijn doelen voor windenergie op zee van 11 naar 21 gigawatt rond 2030. Dan leveren de wieken ongeveer driekwart van het huidige elektriciteitsverbruik.
Vanwege de snelle groei aan elektriciteitsbehoefte zal echter na 2030 veel meer stroom nodig zijn: er is nu bijna 8 gigawatt aan capaciteit van windturbines op zee gebouwd, dat moet naar 72 gigawatt.
Voor het nu te ontwikkelen gebied IJmuiden Ver, 62 kilometer uit de Hollandse kust, geeft de overheid twee kavels uit voor de bouw en exploitatie: Alpha en Beta, samen 4 gigawatt groot. De overheid, die de vakken niet zoals afgelopen jaren meer veilt, verhoogde het mogelijke biedbedrag tot 16,8 miljard euro per stuk.
Bedrijven moeten in hun plan kunnen garanderen vanaf 2030-2031 stroom te leveren. „IJmuiden Ver wordt het grootste windenergiegebied van Europa”, aldus Jan Vos, bestuursvoorzitter van branchevereniging de Nederlandse Wind- en Energieassociatie.
Aanbieders voor windparken Alpha en Beta zullen donderdagmiddag hun boekwerken persoonlijk afgeven, die vervolgens naar de notaris gaan. Het Rijk laat bedrijven concurreren om een zo goed mogelijk plan te krijgen. Dat gaat allang niet meer alleen om het hoogste financiële bod. Er is een waslijst aan eisen, voor zestig te verdienen punten, bijvoorbeeld voor ecologische bescherming. Ook voor de meest milieuvriendelijke transportschepen in een gebied van 650 vierkante kilometer krijgen ze punten. Dat bedrijven in de bouwfase scholen met bruinvissen afdoende beschermen bij vak Beta is een keiharde eis.
Slimmigheden
Aanbieders schermen onderling al maanden met enorme bedragen en slimmigheden. „Ze proberen tot het laatste uur hun concurrent te dwingen zijn bod aan te scherpen. Je hoort daarbij de gekste bedragen. Sommigen kunnen heel laat alsnog afhaken”, aldus een insider.
Zoals het er nu naar uitziet zullen de windmolens vanaf het strand niet te zien zijn. Het park bij IJmuiden ligt 62 kilometer uit de kust.