Beleggen in cryptogeld: 'De koers kan ineens flink omlaag gaan'
Gepubliceerd: 17 juni 2017 09:08 Laatste update: 17 juni 2017 09:08
Cryptogeld vormt een risicovolle belegging, stelde de Autoriteit Financiële Markten (AFM) eerder deze week. De toezichthouder trekt zelfs parallellen met de internetzeepbel van de late jaren negentig. Zijn er werkelijk zoveel risico's verbonden aan de bitcoin en ethereum?
Digitaal geld. In feite is het niet eens geld, maar techniek. Toch worden de bitcoin en ethereum in toenemende mate gebruikt als geldmiddel. Het kan bovendien snel gaan met de koersen. De Noorse Kristoffer Koch schafte in 2009 voor 18,50 euro aan bitcoins aan, waarna hij zijn aankoop weer snel vergat.
Vier jaar later, in 2013, was er veel media-aandacht rondom de digitale munt. Dit herinnerde Koch aan zijn aankoop. Toen de Noor weer eens keek hoeveel zijn bitcoins waard waren, bleek het om ruim zes ton te gaan. Volledig verrast door de koerswinst besloot Koch een vijfde van zijn digitale kapitaal te verzilveren en er een appartement van te kopen in een rijke buurt in Oslo.
Koch is niet de enige. Slimme, vooruitkijkende beleggers hebben het nodige kunnen verdienen aan de digitale munten. Bitcoins en ethereum maken gebruik van het technische systeem blockchain. Van blockchain wordt veel verwacht en dat heeft zijn invloed op het digitale geld.
De bitcoin kostte begin dit jaar nog 960 dollar, maar afgelopen zondag wist de digitale munt even de waardegrens van 3.000 dollar te overschrijden. Voor het cryptogeld van ethereum geldt hetzelfde. Was de digimunt begin dit jaar nog 8 dollar waard, deze week koerste hij richting de 400 dollar.
Talloze oorzaken
De koersstijgingen van beide valuta's kunnen talloze oorzaken hebben, stelt blockchain-kenner Jacob Boersma van Deloitte. "Er zijn bijvoorbeeld startups die ethereum gebruiken om eigen digitale aandelen mee uit te geven, zogeheten ether-tokens. Deze startups geloven net als hun achterban in blockchain. Hun tokens stijgen soms snel in waarde."
De prijsstijging kan ook ontstaan doordat landen plotseling in bitcoins investeren, vanwege hun eigen instabiele valutasituatie. "Neem landen als Argentinië, Bolivia en Venezuela, waar sprake is van een hoge inflatie. Een bitcoin kan in dat licht opeens relatief koersvast lijken."
Ook wijst Boersma erop dat Chinese handelaren cryptogeld kunnen gebruiken om grote hoeveelheden aan kapitaal gemakkelijk de grens over te krijgen. "Wanneer de overheid zoiets blokkeert met reguliere valuta, zie je dat sommige mensen overgaan op een gedereguleerde munteenheid."
Sterke koersdaling
Beide munten zijn afgelopen week weer in waarde gedaald en ook dat kan hard gaan. Zo daalden de koersen van beide munteenheden donderdag rond de 20 procent in amper een dag. Aangezien de munten niet direct gekoppeld zijn aan de waarde van een bedrijf, kunnen beleggers flinke koersschommelingen waarnemen.
Soms ligt de oorzaak van deze schommelingen zelfs bij de techniek. Begin 2014 maakte de bitcoin bijvoorbeeld nog een forse koersval door een technisch probleem bij de populaire wisselsite Mt. Gox.
Zeepbel
Zolang mensen de munten blijven kopen en ermee blijven betalen, kunnen zij potentieel gezien in waarde blijven stijgen. Gebeurt dit niet, dan kan geïnvesteerd geld snel verdampen. De AFM stelt dan ook dat een mogelijke zeepbel rondom cryptovaluta kan ontstaan.
"We zien gedrag dat vergelijkbaar is met de internetzeepbel", zegt AFM-woordvoerder Michiel Gosens. "Het lijkt erop dat veel mensen bang zijn om de boot te missen door de enorme koersstijgingen van de afgelopen maanden." Gosens vraagt zich af of iedereen de "achterliggende fundamenten" van de geldsoorten wel voldoende weet te doorgronden.
De hype zou volgens Gosens tevens aanbieders met verkeerde intenties kunnen trekken. "Er bestaan op dit moment honderden munten, waarbij er regelmatig nieuwe bijkomen. Veel van deze munten hebben een lage liquiditeit, waardoor zij kwetsbaar zijn voor koersmanipulatie." Met de liquiditeit wordt aangegeven in hoeverre bedrijven aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen.
Geen toezichthouder
Boersma stelt dat het er inderdaad op lijkt dat dat de prijs van bitcoin en ethereum overgewaardeerd is. "Een zeepbel, waar de AFM het over heeft, ligt inderdaad op de loer. De koers kan opeens flink omlaag gaan." Boersma benadrukt dat cryptogeld geen officieel beleggingsproduct is.
"Er is dus geen toezichthouder die ervoor zorgt dat misbruikers gepakt worden. Als iemand de digitale munten bewust gebruikt voor een piramidespel, zou zo iemand in de Verenigde Staten misschien opgespoord worden. Maar wat als diegene in Zuid-Amerika woont?"
Het is goed dat de AFM waarschuwt voor beleggingen in cryptogeld, denkt ook Rutger van Zuidam, oprichter van blockchain-onderneming DutchChain. "Er zijn veel speculanten in deze markt, waardoor de prijs sterk kan stijgen of dalen."
Van Zuidam raadt potentiële cryptobeleggers daarom aan goed onderzoek te doen naar de wereld achter de digitale munten. "Vergelijk het met obligatiebeleggingen. Je kijkt dan bijvoorbeeld naar hoe een bepaald land ervoor staat. Bij cryptogeld is het belangrijk belangrijk om te kijken naar de community."
Internetbubbel
Ook Van Zuidam denkt dat een zeepbel mogelijk is. Hij ziet net als de AFM een overeenkomst met de internetbubbel van de late jaren negentig. "Je zag toen veel bedrijven die met een product bezig waren waar nog geen markt voor was. Beleggers investeerden hier vol in."
Iets vergelijkbaars kan weer ontstaan, denkt Van Zuidam. "Je hebt veel vernieuwende bedrijven waarin wordt geïnvesteerd. De vraag is echter of er nu al een goed businessmodel op basis van hun werk valt te bouwen. Van blockchain wordt verwacht dat het erg groot gaat worden, maar de techniek staat nog in de kinderschoenen."
Van Zuidam benadrukt wel: de periode van de internetbubbel heeft ook succesvolle bedrijven opgeleverd, zoals Amazon en PayPal. "Als we iets hebben geleerd van de internetbubbel, is het wel dat we erdoorheen moeten."
Riskante belegging
Boersma vergelijkt blockchain met het internet van de vroege jaren negentig. "Zie het als een YouTube dat toen al tokens uit zou geven, terwijl het internet technisch gezien nog geen streamingsysteem kon ondersteunen."
Cryptogeld puur als belegging kopen, is dan ook riskant, denkt hij. "Je speculeert dan op een mogelijke toekomst binnen een technologisch systeem. Als je er echt in gelooft, is zo'n belegging prima te onderbouwen. Je ziet nu echter dat mensen het puur om de stijgende prijs kopen, wat uiteraard ook risico's met zich meedraagt."
Door: NU.nl/Jelmer Luimstra