Metaalpoeder gaat Brabantse woningen verwarmen
Caitlin Stooker 00:30
Bart van Overbeeke/TU/e
In het kort
In Helmond krijgen 500 huishoudens vanaf september warmte van ijzerbrandstof.
Het is de eerste grote proef voor de techniek die is ontwikkeld aan de TU Eindhoven.
IJzerpoeder is een zogenoemde circulaire energiedrager en zou het gebruik van fossiele brandstoffen kunnen inperken.
Vijfhonderd woningen in Helmond krijgen vanaf september warmte geleverd van verbrand ijzerbrandstof. Dat melden Rift, Ennatuurlijk, Veolia en Connectr woensdag aan het FD. Het is de eerste demonstratie voor de techniek op deze schaal.
De Technische Universiteit in Eindhoven werkt sinds 2015 aan de techniek om energie op te wekken door verbranding van metaalpoeder. Daarbij komt warmte vrij, waarmee stoom wordt gemaakt. Deze warmte kan direct worden gebruikt in warmtenetten, of er kan elektriciteit mee worden opgewekt. Met de warmte die vrijkomt bij het testsysteem in Helmond kunnen vijfhonderd huishoudens van warmte worden voorzien.
IJzerbrandstof is een circulaire energiedrager, zegt Mark Verhagen (26) in gesprek met het FD. Hij is medeoprichter van Rift, een spin-off van het studententeam Solid dat de technologie verder heeft ontwikkeld. Bij Rift werken inmiddels veertien mensen.
Na de verbranding blijft een roestpoeder over, dat met behulp van waterstof weer wordt omgezet in ijzerbrandstof. Verhagen was als teammanager van het studententeam eerder betrokken bij een proefinstallatie voor honderd kilowatt in Budel. Dezelfde installatie heeft ook een aantal dagen proefgedraaid bij bierbrouwerij Swinkels.
Het voordeel van ijzerbrandstof is dat er bij de verbranding geen CO2 vrijkomt, zoals bij de verbranding van kolen. Het zou dus een goed alternatief kunnen zijn voor fossiele brandstoffen, schetst Verhagen. Rift en zijn partners richten zich op de toepassing voor warmtenetten, industriële productieprocessen en elektriciteitscentrales.
Roestpoeder weer omzetten
Bij warmtebedrijf Ennatuurlijk in Helmond is inmiddels de bouw gestart voor een boiler van 1 megawatt waarmee vijfhonderd huishoudens worden verwarmd, zegt Verhagen. De boiler van acht meter hoog wordt toegevoegd aan het warmtenet, waarmee nu al 6500 huishoudens worden voorzien van warmte.
Tegelijkertijd wordt een installatie getest waarmee de gebruikte ijzerbrandstof kan worden teruggewonnen. Die installatie staat bij Energy Demo Fieldlab Connect, op het industriepark Kleefse Waard in Arnhem. Hier kunnen partijen op het gebied van waterstof of batterijtechnologie hun vinding testen en demonstreren.
Het roestpoeder wordt hier weer omgezet in metaalpoeder. Iedere maand zullen er 'enkele' vrachtauto's nodig zijn om het roest te verplaatsen van Helmond naar Arnhem en de brandstof terug naar Helmond, schetst Verhagen.
'Eigenlijk komt alles nu samen', zegt Verhagen. 'We testen de twee belangrijke onderdelen voor deze technologie op grotere schaal. Door deze stappen komt de technologie dichter bij commerciële toepassing.' Rift wil uiteindelijk de installaties gaan verkopen aan onder meer energiemaatschappijen.
Interesse uit de markt
Volgens een haalbaarheidsstudie door adviesbureau Berenschot uit 2020 zijn er voor ijzerpoeder veelbelovende en commercieel interessante toepassingen. Het onderzoeks- en adviesbureau stelde destijds er drie te zien: warmteproductie voor bijvoorbeeld de procesindustrie of stadsverwarming, elektriciteitscentrales en aandrijving van kleinschalig zeevrachtvervoer. 'Vooral waar bedrijven niet direct toegang hebben tot waterstof, of geen mogelijkheid hebben voor elektrificatie, zien wij meerwaarde voor onze techniek', zegt Verhagen.
Naast de pilot voor 1 megawatt heeft Rift inmiddels met Veolia Industriediensten een intentieverklaring getekend voor ’s werelds eerste commerciële proef, vervolgt Verhagen. De installatie van 5 megawatt moet eind 2023 operationeel zijn.
Lees ook
Lees het volledige artikel: fd.nl/bedrijfsleven/1436192/metaalpoe