Wat gebeurde er deze week bij TomTom? En hoe verder?
Foto: ANP
Gepubliceerd: 22 september 2018 09:45
In ruim twee dagen tijd verloor kaartenmaker TomTom deze week ruim een kwart van zijn beurswaarde. Vanwaar de paniek en hoe nu verder?
De week begint rustig, totdat Alliance 2022, een samenwerkingsverband tussen Renault, Nissan en Mitsubishi, dinsdagochtend bekendmaakt een overeenkomst te hebben gesloten met Google.
Het Amerikaanse techbedrijf gaat vanaf 2021 software leveren voor een infotainmentsysteem in de voertuigen van de fabrikanten. Het systeem zal het onder meer mogelijk maken om apps als Google Maps en de Google Play Store in de auto te gebruiken.
Op de beurs wordt er heftig gereageerd op het nieuws. Als de beurs dinsdag om 17.30 uur sluit is het navigatiebedrijf 24,4 procent van zijn beurswaarde verloren.
Het aandeel zakt woensdag verder weg. Waar een belegger maandagavond nog een kleine 8,5 euro neerlegt voor een aandeel TomTom, is dit woensdagavond nabeurs nog maar 6,15 euro.
'De deal is een doodsteek voor TomTom'
Momenteel heeft TomTom nog een overeenkomst met de Alliance 2022-autofabrikanten, waarbij ze dezelfde soort diensten inbouwen in de auto's, zoals navigatie, live verkeersupdates en flitserinformatie. Google lijkt deze rol nu in te gaan nemen.
"Dit is echt een klap, een doodsteek voor TomTom", vertelt beursanalist Jos Versteeg van InsingerGilissen. "TomTom heeft altijd aangegeven dat de auto-industrie niet met Google wil werken. Ze wilden een onafhankelijke kaartenmaker als TomTom. En nu is er de omslag, ze halen Google in huis."
De overeenkomst tussen Google en Nissan, Renault en Mitsubishi is de volgende in een reeks van evoluties in de auto-industrie waar het Nederlandse bedrijf mee te maken krijgt.
De TomTom Go slaat aan in 2004
TomTom wordt in 2001 opgericht door Harold Goddijn. Het bedrijf komt voort uit Palmtop, dat applicaties ontwikkelt voor de eerste generatie mobiele apparaten. Met de komst van TomTom verandert de navigatiemarkt: waar mensen eerder routeplanners moesten uitprinten, kunnen ze nu routeinformatie krijgen op hun handcomputers.
In juni 2004 wordt de TomTom Go geïntroduceerd, het eerste losse navigatiekastje van TomTom. Aan het eind van het jaar zijn er hier 250.000 van verkocht. In 2005 staat die teller al op 1,7 miljoen.
TomTom groeit hard en dat is ook terug te zien in de jaarcijfers: in 2004 zet het bedrijf ruim 194 miljoen euro om, een groei van 392 procent ten opzichte van 2003. Een jaar later groeit de omzet met nog eens 275 procent.
Financiële crisis zorgt voor verandering bij de kaartenmaker
In 2007 zet het bedrijf de volgende stap: een samenwerkingsverband met autofabrikanten Renault en Fiat, waar de navigatiekastjes van tevoren worden ingebouwd. Een stap voorwaarts, omdat het kastje nu niet meer los gekocht hoeft te worden.
Dit wordt na 2007 ook steeds minder gedaan. De financiële crisis en de daaropvolgende recessies zorgen ervoor dat consumenten minder navigatiekastjes kopen. Tegelijkertijd wordt de mobiele telefoon steeds populairder en hierop worden steeds meer applicaties aangeboden waar men gratis mee kan navigeren. Google introduceert in 2009 Google Maps, in 2012 volgt Apple met Maps en ook bedrijven als Waze dringen de markt binnen.
Waar het Nederlandse bedrijf bij aanvang van de twintigste eeuw nog furore maakt met baanbrekende innovaties, wordt het vanaf 2011 op alle fronten ingehaald. De omzet van consumentenproducten valt sterk terug: in 2011 komt 66 procent van de totale omzet uit deze categorie, in 2017 is dat nog maar 46 procent.
Deal van Google zal TomTom orders kosten
TomTom gaat de laatste jaren steeds meer leunen op deals met autobedrijven waarbij TomTom-apparatuur en diensten in de auto zijn ingebouwd. Onder meer Fiat en Renault sluiten overeenkomsten met de kaartenmaker.
Met de deal tussen Google en Alliance 2022 lijkt ook deze tak onder druk komen te staan. Analist Versteeg wijst er daarbij op dat zowel Renault als Nissan belangrijke klanten zijn van de navigatiedienstverlener. "En die gaan nu om, dat is pijnlijk", constateert Versteeg.
Volgens financieel topman Taco Titulaer zal het bedrijf niet direct omzet verliezen door de deal, omdat TomTom nog een overeenstemming heeft met de autobedrijven voor de komende jaren. Wel zal het aantal orders in de komende periode afnemen.
Zelfrijdende auto's bieden mogelijk de uitkomst
Wat gaat er nu gebeuren met TomTom? Door de komst van goedkopere alternatieven worden de consumentenproducten steeds minder verkocht en autofabrikanten gaan met Google aan de haal.
Mogelijk gaat de kaartenmaker zich richten op de markt van zelfrijdende auto's. In januari 2017 neemt TomTom de Duitse start-up Autonomos over, een bedrijf dat sensoren en software heeft ontwikkeld om auto's zelf te laten rijden. "Met deze deal positioneren we onszelf als een van de voorlopers op het gebied van autonoom rijden", zei topman Goddijn destijds.
Niet veel later hengelde TomTom de Zweedse autofabrikant Volvo binnen als klant. TomTom gaat de software voor het Volvo Drive Me-programma leveren, het zelfrijdende-autoprogramma van Volvo.
De overeenkomst tussen Google en Alliance 2022 doet pijn, maar zal niet het einde van het bedrijf betekenen. Mogelijk dat de stap richting zelfrijdende auto's het bedrijf nieuw leven inblaast, maar het is nog te vroeg om dat te zeggen.