Detijd
‘Wantoestanden bij PostNL? We zijn niet doof en horen de signalen’
Liesbeth Kaashoek, de topvrouw van de pakjesdivisie van PostNL, reageert voor het eerst op de sociale wantoestanden die bij het bedrijf in België zijn vastgesteld. ‘Als er zaken niet in orde zijn, stoppen we daar meteen mee.’
Een zucht van opluchting bij PostNL. Het depot in Wommelgem, dat al vijf dagen door het gerecht was gesloten wegens inbreuken op de sociale wetgeving, kon op Black Friday weer opengaan. ‘We zijn bereid alle aanvullende controles te doen’, zegt Liesbeth Kaashoek, de topvrouw van de divisie pakketten en logistiek bij PostNL.
Advertentie
De inbreuken in Wommelgem waren niet min: zwartwerk en overtredingen op de wet op deeltijdse arbeid, tewerkstelling van mensen zonder geldig verblijf en schijnzelfstandigheid. In het depot van PostNL in Mechelen werden bij een gelijktijdige inval vergelijkbare praktijken vastgesteld. Eerder dit jaar werd PostNL samen met sectorgenoot GLS al gedagvaard in een rechtszaak. Die wordt volgend jaar in september behandeld.
‘Er wordt veel geroepen en beweerd over de inbreuken die PostNL allemaal zou hebben gepleegd’, zegt Kaashoek. ‘Maar die zijn niet representatief voor wie wij zijn en waar we voor staan. Maar ik ben niet doof en ik hoor de signalen. We nemen die ernstig en als er zaken niet in orde zijn, stoppen we daar onmiddellijk mee. Laat ik daarover helder zijn.’
PostNL kreeg van de arbeidsauditeur scherpe voorwaarden opgelegd om het depot te mogen heropenen. Het moet zijn onderaannemers screenen op inschrijvingen voor de sociale zekerheid en van alle bezorgers die op het terrein komen, moet de identiteit worden gecontroleerd. ‘Volgende week beginnen we ermee en daarna worden de controles uitgerold naar alle andere depots’, zegt de topvrouw.
PostNL werkt in België met 220 onderaannemers, die samen ongeveer 1.500 pakjesbezorgers in dienst hebben. Dat staat in schril contrast met concurrent Bpost, die alleen bezorgers inschakelt die op de loonlijst staan. ‘Driekwart van de pakjeskoeriers die bij ons werken, zijn vast in dienst bij de onderaannemer’, zegt Kaashoek. ‘Zij worden per uur betaald.’
Op de vraag wat met het resterende kwart gebeurt, antwoordt ze: ‘Er is altijd een stukje flexibele schil nodig voor de piekperiodes die we doorheen het jaar kennen, zoals nu met Sinterklaas en de kerstperiode. Die moet je goed kunnen opvangen, en dat gebeurt met onder meer tijdelijke werkkrachten.’ Die worden door onderaannemers van PostNL ingeschakeld, en daar knelt het schoentje. Niet zelden gebeurt dat in een wettelijke donkere zone en gaat het om sociaal kwetsbare profielen, al dan niet met een migratieachtergrond, die met ‘wurgcontracten’ onder druk worden gezet en voor een erg mager loon lange dagen moeten kloppen. ‘We zien dat het lastig is om daar goed grip op te houden’, zegt Kaashoek. ‘Dat is ook de reden waarom we zeggen dat we niet langer willen dat onderaannemers van PostNL het werk structureel uitbesteden aan derden. Zij kunnen alleen nog zelf de opdrachten uitvoeren, zodat we weten met wie we werken.’
PostNL wil ook een ander type medewerkers verminderen. ‘We hebben ervoor gekozen niet meer te werken met zelfstandigen’, zegt Kaashoek. ‘We sturen nu niet iedereen naar huis die al heel lang met ons samenwerkt. Maar als hun werkrelatie met ons stopt, gaan we niet meer op zoek naar nieuwe zelfstandigen.’
Minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) liet deze week weten dat ze aan een wetsontwerp denkt om de uitwassen in de sector aan banden te leggen. Concreet zouden in de postwet criteria kunnen worden opgelegd die bepalen dat pakjesbezorgers een vast percentage vaste werknemers in dienst moeten hebben. Kaashoek blokt dat niet meteen af. ‘Er zijn diverse dingen die we anders kunnen doen in de sector van de e-commerce. Belangrijk is dat we daarover in gesprek kunnen gaan en de juiste weg vinden die we samen kunnen bewandelen.’
PostNL is het nummer twee in België, op grote afstand van Bpost. De Belgische postgroep heeft ruim 40 procent van de markt in handen, PostNL naar schatting 10 tot 15 procent. Het Nederlandse postbedrijf opende eerder dit jaar twee nieuwe depots, in Oevel en Desteldonk, waarmee het uitbreidde naar negen. Begin volgend jaar plant het de opening van een volautomatisch sorteercentrum in Willebroek. Daar zullen in het begin elke dag vanop de sorteerband 25.000 pakjes rechtstreeks in de bestelwagens rollen, dubbel zoveel als nu. Begin 2022 komt er nog een hoogtechnologisch sorteercentrum elders in België.
Dreigt dat de concurrentiestrijd niet nog aan te wakkeren, met een forse prijzenslag tot gevolg? ‘Ik denk niet zozeer aan marktaandeel’, zegt Kaashoek. ‘We willen gewoon 11 miljoen Belgen zo goed mogelijk bedienen