za 27 jun 2015, 21:38
DFT Analyse
De eurogroep toont ballen in de Griekse crisis
Ronald van Gessel
Eindelijk toont de EU ballen: het eindeloze getraineer van de Grieken wordt niet meer geaccepteerd. Ze hebben vijf maanden de tijd gehad mee te denken en konden weken eerder een referendum houden. Premier Tsipras dacht als ik het op het laatste moment laat aankomen, binden ze wel in.
Niet dus, de eurozone kon in 2012 geen Grexit hebben, maar inmiddels staan ook de zwakkere landen er zo goed voor dat het verlies van nog geen 2% van de eurozone geen probleem moet zijn. Dat verklaart de moed van de eurolanden nu een scherpe lijn in het zand te trekken.
Foutje bedankt, maar de Grieken moeten er nu aan wennen dat hun nieuw verkozen regering misgegokt heeft. De €240 miljard die aan de Grieken is geleend was toch al ’down the drain’, zonder serieuze tegenprestatie komt er nu geen miljard meer bij.
Wat na dinsdag?
Dinsdag om middernacht zijn de Grieken nu failliet, wat er na gebeurt is volledig onduidelijk. De chaos op de financiële markten lijkt controleerbaar, zonder de Grieken lijkt de eurozone stabieler dan met de Grieken, maar natuurlijk denken de markten meteen ’wie is de volgende’.
Het is dan ook aan de ECB om de zoveelste blusdeken over de eurozone te werpen en de liquiditeit van de andere landen te garanderen. Dat zal ook zeker gebeuren. De Grieken moeten echter even watertrappelen, net als de EU zal ook de ECB geen bodemloos gat meer financieren. Na woensdag mag de ECB dat niet eens, zonder programma mag ze de Griekse banken niet langer steunen.
Einde van Tsipras?
De Grieken krijgen dan waar ze voor gekozen hebben toen ze de regering Tsipras wilden in januari als reactie op jaren van opgelegde bezuinigingen. Die bezuinigingspijn is nog maar kinderspel bij wat nu gaat komen en de regering Tsipras zal dat wel niet overleven. Ruimte voor nieuwe onderhandelingen kunnen er dan komen, maar met nog veel strengere voorwaarden.
Ondertussen is het op een droogje zetten van de Grieken voor de EU één ding, maar de follow-up is totaal onverkend terrein. De Grieken kunnen eigenlijk niet uit de euro worden gezet zonder dat ze uit de EU gaan, maar dat vindt men in Washington geen goed idee. Athene is tenslotte NAVO-lid en een buffer richting alle gevaren in het Midden-Oosten.
Totale chaos dreigt
De Grieken kunnen de euro blijven gebruiken zonder deel uit te maken van de eurozone, het zou een tijdelijke juridische oplossing zijn. Maar er dreigt nu een totale chaos die de economie om zeep helpt, toeristen blijven weg en het betalingsverkeer wordt moeizaam. De beste hoop van de Grieken is ja zeggen bij het referendum, dat maakt onderhandelingen over een nieuw pakket mogelijk, de enige weg om binnen de euro te kunnen blijven.
De grote boodschap is dat na zestien jaar euro nu de enorme fouten bij het opzetten van het eurogebouw aan het licht komen. Teveel was gerekend op eenheid en solidariteit, maar uiteindelijk blijken landen individueel verantwoordelijk voor hun eigen zaakjes.
Toen bij de start van de euro de rentes gelijk werden geschakeld gingen de sluizen in het zuiden open, bijna gratis geld en de bomen groeiden tot de hemel. Dat was ook even zo, tot de financiële crisis iedereen tot de orde riep.
Gipsplaten gebouw
De Duitse rente was de Griekse rente niet, er was geen echte monetaire eenheid waarbij alle landen voor elkaar garant stonden. Er was geen Europees ministerie van Financiën dat de begrotingen van alle laden in de gaten hield en bijstelde. Het eurogebouw bleek van gipsplaat.
Dat weten we nu, Griekenland heeft de twijfelachtige eer dit aan het licht te brengen, al hebben de Grieken zich met reeksen falsificaties binnen de eurozone gewurmd. Maar de rest wist dat de Griekse cijfers ’fake’ waren, we joegen immers de grote Europese droom achterna.
Financiële waakhond
Nu bladdert dat eurogebouw een beetje af, de reparatiewetgeving is in hoog tempo gaande. De Commissie neemt de rol van financiële waakhond op, de ECB moet weer een keer schermen met de geldpersen om de tent bij elkaar te houden en dat zal ook wel lukken.
De komende weken zal men zich nog in vele bochten wringen om te redden wat er te redden is met de Grieken, maar de grote overwinning is als de ECB de komende dagen de financiële markten gerust kan stellen.
Euro wordt volwassen
Dat een Grexit te behappen is, is een bewijs dat de euro langzaam volwassen wordt en een stootje kan hebben. Dat is al heel wat voor een munt die (giraal althans) zestien jaar oud is en het al heeft geschopt tot de tweede reservevaluta in de wereld na de dollar. Die heeft er een paar honderd jaar over gedaan.