voda schreef op 19 augustus 2022 08:31:
CDA laat pijler stikstofplan los: ‘2030 is niet heilig’
INTERVIEW
Coalitiepartij CDA trekt zijn handen af van het kabinetsdoel om al in 2030 overal de stikstofuitstoot met de helft te hebben verminderd. Partijleider Wopke Hoekstra pleit voor meer tijd en een ‘herstart’ van het proces. Daarmee laat hij een belangrijke coalitieafspraak los.
Niels Klaassen, Hans van Soest 19-08-22, 03:00 Laatste update: 05:53
Regeringspartij CDA vindt dat het verminderen van de stikstofuitstoot niet per se volledig in 2030 moet worden gehaald, zoals in het regeerakkoord is afgesproken. Dat zegt CDA-leider Wopke Hoekstra vandaag in een interview met deze nieuwssite. Daarmee zet Hoekstra de politieke samenwerking van VVD, D66, CDA en ChristenUnie onder druk. Vooral D66 hecht zwaar aan de afspraken.
Lees ook
Rutte en Kaag spreken met banken over stikstofcrisis, maar niemand slaat met de vuist op tafel
Het stikstofplan van experts: vlees niet dubbel zo duur, maar begin met 10 procent
De vier partijen spraken na een recordtrage formatie af om versneld - in 2030 - overal in het land de stikstofuitstoot met 50 procent omlaag te brengen. Driekwart van alle natuurgebieden moet dat jaar op orde zijn. Premier Mark Rutte benadrukte onlangs nog dat het politieke doel van 2030 gewoon staat, maar zijn vicepremier Hoekstra wil er ‘niet dogmatisch aan vasthouden’, blijkt nu. ,,Er is een herstart nodig van het proces. 2030 is voor ons niet heilig.’’
Het CDA wil de stikstofuitstoot volgens afspraak wel met 50 procent terugdringen, maar daar desnoods dus meer tijd voor nemen. ,,Natuurlijk kun je op veel plekken vóór 2030 de stikstofdoelen al halen, maar als het elders langer duurt, moeten we die tijd nemen.’’
Lees onder de foto het interview met CDA-leider Wopke Hoekstra over de stapeling van crises en zijn koopkrachtplan: ,,We moeten snel, fors en effectief ingrijpen. Eén op de drie Nederlanders dreigt op de korte termijn in financiële problemen te komen.”
© Arie Kievit
De zomer was er een van omgekeerde vlaggen, fel protest en diepe onvrede. Over de stikstofplannen, de exploderende prijzen en de opvang van asielzoekers. De Haagse regeringscoalitie onderhandelt over de aanpak van al die problemen. Een paar uur voordat het kabinet voor het eerst sinds de vakantie formeel bijeenkomt, zet CDA-leider Wopke Hoekstra de boel op scherp.
© Arie Kievit
,,We moeten de bakens verzetten’’, zegt hij. ,,Er spelen allerlei crises, waarbij die rond koopkracht, stikstof en migratie er voor ons uitspringen. Zoals eigenlijk altijd houdt ook nu de werkelijkheid zich niet aan het regeerakkoord. Maar nooit zijn veranderingen zo snel op ons afgekomen. De oorlog op het continent heeft grote gevolgen voor de energievoorziening en de gasprijzen.’’
Vandaag komt het Centraal Planbureau met de nieuwste economische voorspellingen, waarna het kabinet de plannen voor Prinsjesdag zal afronden. De rode draad bij alle crises die Nederland plagen, is volgens Hoekstra dat ‘de verbinding met de samenleving moet worden hersteld’. ,,De les bij de toeslagenaffaire en bij het Groningen gas was juist dat we eerder signalen moeten oppikken als er dingen misgaan.’’
De kritiek op het kabinet is juist dat het erg lang duurt voor er koopkrachtmaatregelen komen.
,,We moeten snel, fors en effectief ingrijpen. Eén op de drie Nederlanders dreigt op de korte termijn in financiële problemen te komen. Je schrikt je een hoedje als je aan de kassa in de supermarkt staat, om maar te zwijgen over de energierekening. We moeten voorkomen dat mensen door het ijs zakken. Tijdens de coronacrisis hebben we een pakket gemaakt om het bedrijfsleven met hun personeel overeind te houden. Ook nu moeten we fors ingrijpen, al kunnen we niet alles compenseren. Er is minimaal 10 miljard euro nodig.’’
En hoe wilt u de koopkracht dan redden?
,,Het ligt voor de hand te kijken naar de inkomstenbelasting en de belasting op energie. Maar laten we vooral kijken naar maatregelen die snel helpen. Ook de middenklasse staat onder druk. Veel gezinnen in Nederland hebben maar een klein besteedbaar inkomen, vaak door de hoge vaste lasten. Ook van bedrijven mogen we wat verwachten. Driekwart van de bedrijven maakt nu meer winst dan voor corona. Dan mag je van bedrijven verwachten dat ze de lonen verhogen. Uiteindelijk moeten we samen door deze crisis.’’
In het verleden pleitte u nog voor een solidariteitsheffing voor bedrijven.
,,Dat stond al in ons verkiezingsprogramma, dat vind ik nog steeds. Al staat voorop dat werkgevers de lonen moeten verhogen en dat wij als kabinet de pijn ook verzachten. Los van de techniek zal er een terecht beroep moeten worden gedaan op partijen die goed geboerd hebben. Ook nu. De polder en het kabinet moeten de handen ineenslaan om hier doorheen te komen en de lasten eerlijk verdelen.’’
Waar Hoekstra haast belooft bij de aanpak van de koopkrachtproblemen, wil hij de uiterlijke deadline voor de stikstofdoelen desnoods juist oprekken. Terwijl het kabinet volgens premier Rutte ‘beter gaat onderbouwen’ waarom de stikstofdoelen toch echt in 2030 gehaald moeten worden, noemt vicepremier Hoekstra dit vandaag plotseling ‘niet heilig’. Daarmee legt hij een bommetje onder dit onderdeel van het regeerakkoord. ,,Er is een herstart nodig van het proces. En daarbij zijn er geen dogma’s, 2030 is voor ons niet heilig.’’
© ANP / ANP
Experts zeggen: 2030 is wel heilig, je moet snel beginnen.
,,Dat is ook zo, je moet snel beginnen. Maar we zijn nu een paar maanden bezig en wat is het resultaat? Impasse. Ik ben dankbaar dat Johan Remkes probeert de boel vlot te trekken, maar daarmee zijn we er niet. We moeten het proces herstarten, boeren moeten weer bondgenoot worden. Waarbij een ding niet ter discussie staat: natuurherstel moet. Daar is 50 procent reductie voor nodig. Het CDA wil de problemen niet doorschuiven naar volgende generaties. Maar boeren moeten ook een eerlijke boterham kunnen verdienen. Natuurlijk kun je op veel plekken vóór 2030 de stikstofdoelen al halen, maar als het elders langer duurt, moeten we die tijd nemen. Nu zijn we nergens, zitten heel veel partijen niet eens aan tafel, en zonder de uitvoerders heb je helemaal niks.’’
Zwicht u voor de druk van de boeren?
,,Integendeel: zo zetten we een positieve stap naar voren. Het is voor ons essentieel om twee dingen te combineren: natuurherstel en een vitaal platteland met een eerlijke boterham voor onze boeren.”
© ANP / ANP
Hoe moet het dan wel volgens u?
,,Nu werken we met een gemankeerd middel als de kritische depositiewaarde (kdw). Daarom is de snelle komst van ecologische autoriteit essentieel, zij kan met de mensen lokaal de natuur beoordelen. Daar moeten we als de wiedeweerga mee aan de slag. Dan kan je ook zo spoedig mogelijk die kritische depositiewaarde uit de wet halen.”
Rutte benadrukte onlangs nog dat 2030 overeind staat, D66 hecht er zwaar aan.
,,Maar we moeten het samen doen, met de boeren weer als bondgenoot, in dialoog. Zij zitten nu grotendeels niet eens aan tafel. Het zal niet makkelijk worden, maar ik heb vertrouwen in deze coalitie. Iedereen ziet dat er iets moet gebeuren.’’