Premium - Het beste van De Telegraaf
Amerikanen wantrouwen Turkse geheime dienst
Wist Erdogan van al-Baghdadi’s schuilplaats?
Door onze redactie buitenland
Updated 13 min geleden
12 min geleden in BUITENLAND
AMSTERDAM - De Amerikaanse geheime diensten zijn momenteel volop bezig met het analyseren van de gegevens en de digitale sporen van de diverse mobiele telefoons en laptops die gevonden zijn op de plaats in de Syrische provincie Idlib waar de terroristenleider van IS, Abu Bakr al-Baghdadi, aan zijn eind kwam.
En een van de belangrijkste vragen die de Amerikaanse analisten hebben, is hoe het kon dat ’s werelds meest gezochte terrorist zich zo lang kon schuilhouden in een gebied dat indirect onder controle stond van Turkije, namelijk via Turkijes bondgenoot Hurras al-Din, een van al-Qaeda afgesplitste terreurgroep en officieel een vijand van IS.
Betaald
Vorige week werd duidelijk dat de banden tussen IS en Hurras al-Din niet van de laatste tijd zijn. Amerikaanse inlichtingendiensten hebben sinds kort bewijzen in handen dat IS minimaal 67.000 dollar heeft betaald aan de leiders van Hurras al-Din voor het opzetten van een schuilplaats in de provincie Idlib.
De betalingen gaan terug tot 2017. Op een van de betalingsbewijzen staat zelfs vermeld dat de betaling bedoeld was „voor bases van broeders afkomstig uit de provincie Al Khair”, waar op dat moment IS de ene na de andere slag verloor van de door de Amerikanen gesteunde Koerdische SDF.
En al in februari, toen IS was teruggedrongen tot een gebied van maar 9000 hectare groot, waren er al aanwijzingen dat IS terugviel op schuilplaatsen in de Syrische provincie Idlib, die officieel in handen zijn van hun vijanden, namelijk de door Turkije gesteunde Al-Qaeda groeperingen.
Een van de aanwijzingen zijn de besprekingen die destijds onofficieel en kortstondig gevoerd werden door de Koerdische SDF en IS. De laatste eiste voor het neerleggen van de wapens een vrijgeleide naar Idlib.
Checkpoints
Volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten kwam al-Baghdadi al in juli aan in de afgelegen villa bij het dorpje Barisha, op slechts een steenworp afstand van de Turkse grens en waar overal checkpoints staan van het Turkse leger. Vanaf dat moment werd de plek constant in de gaten gehouden, maar werd actie niet overwogen omdat die te gevaarlijk werd geacht. Pas toen Trump in een telefoongesprek met Erdogan beloofde de Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken, kwam de zaak in een stroomversnelling.
En ook de verblijfplaats van de tweede man en woordvoerder van IS, Abul Hassan al-Muhajir, wekt vragen op. Al-Muhajir kwam een dag na al-Baghdadi om bij een bombardement op Jarabulus, een stad in de Syrische provincie Aleppo waar nota bene dagelijks gepatrouilleerd wordt door Turkse soldaten.
Dat met argwaan naar de rol van de Turken gekeken wordt, is niet van vandaag of gisteren. Aan het begin van de burgeroorlog in Syrië schaarde Erdogan zich aan de zijde van de opstandelingen en tegen Assad. Gevolg was dat iedereen die zich wilde aansluiten bij of IS of een van de filialen van Al-Qaeda in Syrië, vrij baan kreeg van de Turkse geheime diensten. Er ontstond een heuse luchtbrug van radicale moslims die vanuit Europa of Afrika via Turkije wilden afreizen naar IS-gebied.
Vraagtekens
En in 2017 bleek dat de minister van Financiën van IS zijn hoofdkwartier van Irak verplaatst had naar Turkije, reden voor een Amerikaanse geheim agent te stellen dat „Turkije al het mogelijke heeft gedaan om de meest slechte partijen in de Syrische oorlog te steunen”. Kortom, de Amerikanen zetten zo hun vraagtekens bij de loyaliteit van de Turken inzake de VS en de NAVO.
Nieuw is dat niet. Vers in het geheugen ligt de dood van Osama bin Laden, die werd gedood in de Pakistaanse stad Abbottabad op een steenworp afstand van een van de belangrijkste militaire academies van het land dat officieel al sinds jaar en dag een bondgenoot is van de VS. Vandaag de dag twijfelt niemand eraan dat Bin Laden gesteund werd door de geheime dienst van Pakistan.
Het waren de Koerden die via hun netwerk uiteindelijk achter de schuilplaats zijn gekomen van al-Baghdadi en zo zijn liquidatie mogelijk maakten. Maar het is heel goed mogelijk dat de Turken al tijden lang van die schuilplaats op de hoogte waren maar al-Baghdadi al die tijd de hand boven het hoofd hebben gehouden.