Eneco-topman: 'Wind op zee moet de komende tien jaar verdubbelen'
12:06
Eneco-ceo As Tempelman pleit voor grootschalige investeringen in wind op zee. 'Volgens het klimaatakkoord moeten we 11 gigawatt aan wind op zee hebben, in 2030. Daar moet nog 10 gigawatt bij. Een verdubbeling.'
Eneco-ceo As Tempelman pleit voor grootschalige investeringen in wind op zee. 'Volgens het klimaatakkoord moeten we 11 gigawatt aan wind op zee hebben, in 2030. Daar moet nog 10 gigawatt bij. Een verdubbeling.' Foto: Tammy van Nerum voor het FD.
As Tempelman, directeur van Eneco, somt op: 'In 2030 moet de Nederlandse CO2-uitstoot 55% lager liggen ten opzichte van 1990. Nu zitten we op -24%. Dus de komende negen jaar moeten we meer reduceren dan we in 31 jaar hebben gedaan.'
Sinds een jaar is hij topman van Eneco. Het bedrijf profileert zich al uitgelezen groen. Vorige maand presenteerde Tempelman een update van de groene strategie. Eneco gaat in 2035 zijn gascentrales sluiten, en stopt over vier jaar met de verkoop van cv-ketels. Maar is dat genoeg?
Eneco is uiteindelijk ook een bescheiden schakel in de Nederlandse CO2-uitstoot, dus eigenlijk zouden de groene ambities van Nederland fors moeten worden opgeschroefd. Dat zegt Tempelman (1970) in een zaaltje op de veertiende verdieping van het goeddeels lege Eneco hoofdkantoor. 'De besluitvaardigheid van het kabinet in de komende twee jaar zal bepalend zijn voor het halen van de klimaatdoelstellingen.'
Wat moet er dan gebeuren?
'We moeten grootschalig investeren in wind. In wind op zee. Volgens het klimaatakkoord moeten we 11 gigawatt aan wind op zee hebben, in 2030. Daar moet nog 10 gigawatt bij. Een verdubbeling. En je moet nu beslissen. Anders komt het er niet. Daarom zijn de komende twee jaar ook cruciaal.'
Is er wel voldoende mankracht en materiaal voor zo'n verdubbeling?
'Zijn er genoeg rotoren? Dat zullen we zien. Maar laten we eerst het beleid maar eens vormgeven. Dan komt de hele supply chain vanzelf wel. En natuurlijk moet er ook grootschalig worden geïnvesteerd in netwerkcapaciteit.'
En als er straks 21 gigawatt aan stroomopwekking in de Noordzee staat, is er dan wel genoeg vraag?
'Zowel aanbod van elektriciteit, als de vraag, moet groter worden. Het laatste wat je wilt, is dat je turbines uit zet. Dus er moet een motivatie komen voor de industrie om over te gaan van fossiel naar elektra. Zo kan een elektrische boiler nu al verwarmen tot 300 graden. Veel stoom voor de industrie kan dus al elektrisch worden gemaakt. En die elektriciteit moet dan groen zijn: van windparken.'
E-boilers zijn nu toch nog te duur?
'Dus moet je daar stimuleren. Er moet sowieso een knip komen in de SDE (de subsidie, red.). Daarin moet er meer geld gaan naar e-boilers, aquathermie en grootschalige warmtepompen. Meer geld dus naar warmte. Die projecten zijn duur en krijgen nu weinig subsidie.'
Warmte is ook lastig. De Rekenkamer concludeerde onlangs dat Eneco dreigde 'vast te lopen' in een warmtenet in Zuid-Holland, waarna Gasunie instapte.
'Ik zou niet zeggen: we liepen vast. Wel zijn warmtenetten complex. De bron, het transport, de afname: alles is met elkaar verbonden. Maar warmte is wel onze core business en warmtenetten zijn een goede oplossing. We willen warmte verduurzamen. Het zou mooi zijn wanneer je elektronen uit windparken kwijt kan in een e-boiler, dus om het water voor het warmtenet op te warmen. Dat is best radicaal.'
Eneco is gekocht door Mitsubishi en Chubu, twee Japanse bedrijven. Bent u naar Japan geweest?
'Nee. Het is al drie keer uitgesteld. In Japan moet je nog drie dagen in quarantaine. Maar we hebben een Japanse collega in de raad van bestuur, en een klein Japans team dat banen heeft in de Eneco-organisatie. Eens in zoveel maanden spreek ik de raad van commissarissen. Ik word hier niet op mijn vingers gekeken.'
Dus u bent nog niet bij de aandeelhouder geweest en u begon in coronatijd. Was dat vreemd?
'Nou, toen ik begon afgelopen zomer, was de eerste lockdown voorbij en werd er versoepeld. Ik heb veel locaties bezocht, de belangrijkste mensen gezien en gesproken, en ben een keer meegegaan met een monteur om een cv-ketel te herstellen. In de tweede lockdown, kwam ik maar een keer per twee weken op kantoor. Toen heb ik veel gewandeld, met de raad van bestuur.'
Waar?
'Eens in de twee weken hadden we hier een bestuursvergadering, op kantoor, op veilige corona afstand. De andere week gingen we lopen. Een rondje rond de Kralingse Plas. In ons bestuur zitten zes mensen. We moeten wel het goede voorbeeld geven. Dus we wandelden twee aan twee. Dan moesten we van te voren nadenken: met wie wil je het waar over hebben?'
Er kwam wel een nieuwe strategie uit. Onder meer drie grote gascentrales gaan in 2035 dicht. Is eerder verkopen nog een overweging?
'Nee. We willen verduurzamen. Als je de centrales verkoopt, dan doe je het niet goed voor de planeet. Dan stoot een ander bedrijf de CO2 uit. Dus de gascentrales staan ook zeker niet te koop. De tweede reden is, dat we de centrale op de korte termijn ook nog gewoon nodig hebben.'
Eneco gaat stoppen met de verkoop van gasgestookte cv-ketels. Is dat niet een beetje makkelijk? Eneco is geen grote speler op dat gebied.
'Nee, juist niet. Stoppen met cv-ketels is een van de taaiste dingen om te doen. Want daarmee kom je achter de voordeur van mensen. Maar we willen hen een alternatief bieden, zoals bijvoorbeeld een hybride warmtepomp. We willen juist een barrière wegnemen voor mensen die zich afvragen wat ze moeten doen met hun woning. En we hopen dat dit de norm wordt in de markt.'
U zit nu een jaar bij Eneco, daarvoor zat u lang bij Shell. Wat is het belangrijkste verschil?
'Shell is groter. Misschien daarom wat anoniemer. Hier, bij Eneco, zie ik echt veel intrinsiek gemotiveerde mensen. Waar moet de wereld zijn over tien jaar, over vijftien jaar? Waar geloven we in en hoe vertalen we dat in wat we moeten doen in drie, zes of twaalf maanden? Daar gaat het over. Af en toe, denk ik, lijkt het wel een NGO. Al is Eneco verder gewoon een bedrijf waar hard wordt gewerkt aan de groei van het aantal klanten en de winst.'