Uit het FD van 11 september 2020:
Het VK gaat zijn eigen weg. Dit zou weleens een voorbode kunnen zijn voor meer handelsverdragen van het VK. De EU krijgt er een geduchte concurrent bij.
'Het Verenigd Koninkrijk en Japan hebben een principeovereenkomst bereikt over een nieuw vrijhandelsverdrag. Daarmee hebben de twee landen zich ervan verzekerd dat de onderlinge handel ook als de Britten in het nieuwe jaar helemaal op eigen benen staan, min of meer onbelemmerd kan doorgaan.
Het is de eerste handelsdeal die de Britten na de brexit hebben weten te sluiten. Handelsminister Liz Truss noemde het akkoord daarom een ‘historisch moment’.
Maar het is vooral ook een belangrijke opsteker voor het VK, in de week dat de parallelle handelsgesprekken met de Europese Unie — en in mindere mate met de Verenigde Staten — onder hoogspanning zijn komen te staan.
Geen extra landbouwquota's
Het sluiten van eigen nieuwe vrijhandelsverdragen geldt als een van de grote voordelen van de keuze voor de brexit. De Britten onderhandelen daarom nu niet alleen met de EU over een handelsdeal die het lidmaatschap van de interne markt moet vervangen, maar ook met Australië, Nieuw-Zeeland, Japan en de VS in de hoop de handelsopties vanuit de Britse eilanden flink uit te breiden.
Van al die landen golden de gesprekken met Japan als de gemakkelijkste. Japan heeft al een uitgebreid handelsverdrag met de Europese Unie, die als een blauwdruk dient. Het VK had die tekst gewoon willen doorrollen, maar Tokio stond erop aanpassingen door te voeren, vooral om ervoor te zorgen dat de Britten geen extra landbouwquota’s kregen bovenop wat al aan de EU is toegezegd.
Meer toegang voor fintechs
In het nu bereikte akkoord zal 99% van de Britse export naar Japan vrij zijn van importheffingen. Dankzij de deal zal de waarde van de onderlinge handel volgens de Britse regering £15,2 mrd hoger zijn dan wanneer er geen akkoord was gesloten.
Beide landen hebben digitale en data-afspraken gemaakt die 'verder gaan dan de deal van de EU met Japan', waardoor Britse fintechs betere toegang tot de Japanse markt krijgen. Ook zeggen de Britten betere toegang voor hun financiële sector te hebben afgedwongen. Voor Japan was toegang voor de auto-industrie een prioriteit. Maar op welke punten beide landen precies gescoord hebben, is moeilijk te beoordelen zolang het daadwerkelijke verdrag nog niet is gepubliceerd, wat nog weken kan duren.
Wel is duidelijk dat de impact op de Britse economie op de lange termijn gering is: het positieve effect is 0,07% van het bbp. Dat valt in het niet bij de 5% tot 8% schade die wordt veroorzaakt door het verlies van onbelemmerde toegang tot de Europese interne markt.
Timing is opmerkelijk
De timing van het akkoord is opmerkelijk, omdat de Britten juist deze week in opspraak kwamen over hun naleving van internationale akkoorden. De regering van Boris Johnson introduceerde deze week een nieuwe brexitwet die, wanneer goedgekeurd door het parlement, indruist tegen de afspraken die Johnson vorig jaar met de EU maakte over de Ierse grens. Brussel reageerde als door een wesp gestoken door deze schending van het internationaal recht en dreigt met juridische stappen. Een vrijhandelsakkoord tussen de EU en het VK lijkt daardoor nu erg ver weg.